سامانه ستاره؛ اطلاعات و معرفی کامل وثیقه گذاری الکترونیکی

چند روزی است که با معرفی سامانه ستاره قرار است امکان وثیقه گذاشتن سهام و دیگر اموال هم مهیا شود. با اضافه شدن این ویژگی به سهام بورس و شرکت‌ها و امکان استفاده از آن‌ها به عنوان ضمانت و وثیقه، تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری در سهام هم ایجاد خواهد شد.

سامانه وثیقه گذاشتن دارایی

در دنیای امروز بخش زیادی از دارایی‌های مردم را سهام و اوراق بهادار و اموال دیگر تشکیل می‌دهد. دارایی‌هایی که تا پیش از این با وجود ارزش مالی و اعتبار در بازار سرمایه، امکان وثیقه گذاری برای صاحبانشان را نداشتند؛ آن هم در حالی که در نظام‌های حقوقی و مالی دنیا وثیقه گذاشتن سهام و اوراق مورد قبول است.

«ستاره» در واقع اختصاری از عبارت سامانه توثیق الکترونیک روشمند و هوشمند است. هدف از راه‌اندازی سامانه ستاره هوشمند کردن و الکترونیکی شدن وثیقه‌گذاری در ایران است. در یک کلام سامانه توثیق سهام یک نوآوری بزرگ در حوزه پرداخت‌های مدت‌دار به حساب می‌آید. معماری این سامانه به گونه‌ای طراحی شده تا دارایی‌های مردم -همان سهام، اوراق بهادار یا هر سرمایه دیگر- در اختیار نهاد و شرکتی که قرار است به آنها اعتبار یا تسهیلات خرید بدهد، قرار بگیرد.

سامانه ستاره با در اختیار گذاشتن یک دسترسی الکترونیکی به تمام دارایی درخواست‌کننده اعتبار و تسهیلات، خیال تسهیلات‌دهنده را بابت ضمانت بازگشت سرمایه‌اش آسوده می‌کند. در واقع متولی باید بتواند احراز هویت، احراز دارایی و احراز قیمت انجام دهد و همچنین باید بتواند دستور وثیقه قرار گرفتن دارایی، فرمان آزادسازی، فروش یا افزایش وثیقه را صادر کند. در یک کلام تمام اختیارات لازم را برای وثیقه گرفتن دارایی در اختیار بگیرد.

آشنایی با سفته الکترونیکی و مزایای آن

ستاره چه وثیقه‌هایی را قبول می‌کند؟

آنطور که گفته‌های مسئولان در روز افتتاحیه برمی‌آید این سامانه قرار است مفصل‌تر شود ولی فعلا این وثایق را می‌پذیرد:

• سهام
• سپرده‌های بانکی

و به زودی هم قرار این دارایی‌ها هم در سامانه ستاره اضافه شود:

• سکه
• اندوخته بیمه‌عمر
• گواهی کسر از حقوق

میزان ارزش این وثیقه‌ها، میزان نقدینگی درخواستی را مشخص می‌کند و با نظر قوه قضاییه تایید می‌شود.

سامانه ستاره چطور کار می‌کند؟

برای مثال فردی برای دریافت اعتبار یا تسهیلات خرید به سایت‌‌ها یا شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات مراجعه می‌کند؛ این شرکت با اتصال به سامانه ستاره، می‌تواند دارایی‌های احراز شده فرد، مثلاً سهام، سپرده بانکی یا هر سرمایه دیگری را از نهاد متولی آن نوع خاص از دارایی استعلام کند و بدین ترتیب روند توثیق انجام شود. با یک مثال شیوه کار سامانه ستاره را برای معرفی دارایی افرادی که درخواست گذاشتن وثیقه دارند، شرح می‌دهیم؛

فرض کنید شخصی 100 میلیون تومان را در یک بانک سپرده‌گذاری کرده و بانک هم سپرده‌گذاری او را تایید کرده است. براساس تایید بانک، تمام اطلاعات سپرده این فرد در سامانه ستاره قابل‌ مشاهده است. علاوه بر این، همان فرد 200 میلیون تومان هم سهام و اوراق بهادار دارد که نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است. از سمت دیگر، او 100 میلیون تومان هم اندوخته بیمه عمر دارد که نزد یکی از شرکت‌های بیمه قرار دارد.

هر ۳ دارایی این فرد به دلیل اتصال نهادهایی که او در آنها سپرده دارد، به سامانه ستاره قابل مشاهده و احراز است. حالا این فرد برای خرید اقساطی به فروشگاهی رفته است. به دلیل اینکه فروشگاه خرید اقساطی در زمره فروشگاه‌های عضو سامانه ستاره قرار می‌گیرد، با اتصال به سامانه و وارد کردن کد ملی متقاضی، دارایی‌های احراز و تایید شده او را از طریق نهادهای متولی مشاهده می‌کند. با توافق فرد و فروشنده روی یکی از ۳ دارایی، با اتصال به درگاه توثیق، تراکنش توثیق انجام شده و این درخواست به نهادهای متولی دارایی ارسال شده و عملیات وثیقه گذاشتن دارایی اعلامی او انجام می‌شود.

در نهایت هم بعد از پرداخت اقساط دستور آزادسازی وثیقه به صورت خودکار صادر می‌شود و دارایی فرد از توثیق سامانه بیرون می‌آید.