همه چیز درباره برداشت مستقیم و اجرای آن در سیستم بانکی ایران
قطعاً برای شما هم پیش‌آمده که با توجه به تعدد پرداخت‌های ثابت ماهیانه از قبیل قبوض شهری، اقساط، شارژ تلفن همراه و موارد مشابه مجبور به مراجعه چندین‌باره به دستگاه‌های خودپرداز، درگاه‌های اینترنتی، موبایل بانک و…شده‌اید و اینکه زمان پرداخت آن‌ها منقضی نشود به یکی از دغدغه‌های ذهنی ما تبدیل‌شده که قرار است با اجرایی شدن طرح «برداشت مستقیم» به آن پایان داده شود.
طرح «برداشت مستقیم» Direct Debit چیست؟
بانک مرکزی برای تسهیل و به‌موقع شدن پرداخت‌هایی چون چک‌های سررسید شده، قبوض آب، برق، گاز و تلفن، اقساط تسهیلات بانکی، شهریه مدارس، تصمیم به اجرای طرح «برداشت مستقیم» گرفته است. در این طرح، مشتری به کارگزار اجازه می‌دهد پرداخت‌های موردنیاز خود را از طریق حساب خاصی که برای برداشت مستقیم در نظر گرفته‌شده، انجام دهد. به زبان ساده‌تر اینکه شما برای پرداخت قبوض، اقساط، چک و…یک حساب خاص را در نظر گرفته و به کارگزار معرفی می‌کنید تا در موقع سررسید و پرداخت‌های شما از طریق آن حساب انجام شود.
چطور از طرح «برداشت مستقیم» استفاده کنیم؟
برای استفاده از این طرح شما باید با مراجعه به بانک موردنظر که دارای حساب بانکی هستید، نسبت به پر کردن فرم‌های مخصوص به برداشت مستقیم اقدام کنید. درواقع شما به بانک این مجوز را می‌دهید که پرداخت‌های موردنظر که به تأیید شما رسیده است، به‌صورت خودکار در هرماه از حساب تعیین‌شده، برداشت و انجام شود. به‌طور مثال شما با تأیید برداشت مستقیم این اجازه را به بانک می‌دهید که بدون نیاز به انجام عملیات بانکی از سوی شما، اقساط تسهیلات بانکی، قبوض شهری، چک و… را در سررسید مقرر از حساب شما پرداخت کند.
برداشت مستقیم و پرداخت با تأیید مشتری
اگرچه لازمه اصلی استفاده از این طرح، حضور فرد متقاضی در شعبه بانک و پر کردن فرم‌های مربوط به برداشت مستقیم از حساب است اما حتی پس از اعلام رضایت مشتری و دادن مجوز کتبی به بانک، در زمان برداشت از حساب نیز پیامک تمامی برداشت‌های انجام‌شده به اطلاع مشتری می‌رسد و این اختیار به مشتری داده‌شده تا در صورت صلاحدید این مجوز (برداشت مستقیم) را باطل کند. ضمن اینکه برداشت مستقیم فقط یک‌بار در ماه انجام می‌شود و اگر موجودی حساب مشتری کافی نباشد، آن دوره به‌اصطلاح سوخت می‌شود و مشتری باید از دیگر مکانیسم‌های پرداخت برای واریز وجوه استفاده کند.
پرداخت از طریق «برداشت مستقیم» هزینه دارد؟
اجرای طرح پرداخت در قالب برداشت مستقیم برای مشتریان بانک‌ها و در واقع فرد صاحب حساب کارمزد خواهد داشت که هنوز میزان آن تعیین نشده است. در این طرح بانک‌ها بابت هر تراکنشی که از طریق «برداشت مستقیم» انجام می‌شود، درصدی را به‌عنوان کارمزد از کارگزار دریافت خواهند کرد.
مزایای اجرای طرح «برداشت مستقیم»
اجرای طرح «برداشت مستقیم» در نظام پرداخت قطعاً مزایای فراوانی برای مشتری، کارگزار و سیستم بانکی خواهد داشت. کاهش مراجعات حضوری، صرفه‌جویی در وقت، برطرف کردن دغدغه مشتری بابت منقضی شدن مهلت پرداخت و… ازجمله مزایای اجرای این طرح است. پیش‌بینی کارشناسان حوزه فناوری‌های مالی این است که با توسعه این روش می‌توان تا 2 میلیون تراکنش بانکی را بدون نیاز به مراجعه حضوری مشتریان انجام داد.
اولویت‌های پرداخت از طریق «برداشت مستقیم»
اجرای طرح برداشت مستقیم در مرحله نخست به بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی مشتریان اختصاص دارد. در مرحله دوم پرداخت به اشخاص در این سیستم تعریف می‌شود و در گام نهایی قبوض شرکت‌های خدماتی تحت پوشش قرار خواهد گرفت.
پرداخت به اشخاص:
با اجرای این طرح می‌توان پرداخت اجاره ماهیانه خانه یا محل کار، شهریه مدارس فرزندان و حتی پرداخت اقساط خرید از فروشگاه‌ها را تعریف کرد تا دیگر نیازی به صدور چک برای این گونه پرداخت‌ها نباشد.
پرداخت قبوض:
در پرداخت قبوض شرکت‌های خدماتی که در مرحله سوم اجرا قرار دارد، به‌صورت ماهیانه مبلغ موردنظر از حساب مشتری کسر و قبض موردنظر پرداخت می‌شود. ازجمله قابلیت‌های این طرح اینکه اگر فردی منزل یا محل کار خود را تغییر بدهد، می‌تواند تغییر نشانی را در پورتال مربوط به این طرح ثبت کند تا قبوض منزل قبلی از حساب او کسر نشود.
دلیل به تعویق افتادن اجرای طرح
طرح «برداشت مستقیم» از اوایل دهه نود در دستور کار بانک مرکزی قرار داشت اما با توجه به اینکه که این کار نیازمند یک پرتال جامع بود که مشتری بتواند اطلاعات دقیق از برداشت حساب خود داشته باشد، اجرایی شدن آن زمان‌بر شد. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از اجرایی این سیستم در 18 بانک کشور خبر داده است و گفته می‌شود در حال حاضر این طرح به‌صورت آزمایشی در برخی شعب منتخب بانکی در حال اجراست.