کتاب ثروتمندترین مرد بابل و راز کسب ثروت

اگر به دنبال راهی برای افزایش ثروت و رفاه خود هستید، شاید بتوانید آن را در یک جامعه باستانی پیدا کنید. در بررسی خلاصه کتاب «ثروتمندترین مرد بابل»، به آموزه‌های تمدن بابل سرکی می‌کشیم تا بتوانیم به کمک آن، مسیر موفقیت را کشف کنیم. علی‌رغم این که کتاب ثروتمندترین مرد بابل در سال 1926 منتشر شده و در آن از دروس هزاران سال پیش گفته می‌شود، اما می‌توان از مطالب آن برای مدیریت بهتر منابع مالی در زندگی شخصی و رسیدن به ثروت و موفقیت استفاده کرد. این کتاب را جورج ساموئل کلاسون (George Samuel Clason) نوشته است و یکی از کتاب‌های مهم و پرطرفدار در حوزه مالی شخصی محسوب می‌شود.

چرا برخی افراد در کسب ثروت بهتر از دیگران عمل می‌کنند؟

آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که چرا برخی افراد در کسب ثروت بهتر از دیگران هستند؟ آیا به این دلیل است که آن‌ها صرفه‌جویی می‌کنند و هر ریال از پول‌شان را پس‌انداز می‌کنند؛ درحالی‌که دیگران آن چه را که به دست می‌آورند، برای انواع و اقسام چیزهای بی‌ارزش هدر می‌دهند؟

در حقیقت، راز ثروتمند شدن در جایی بین این دو رفتار افراطی است: برای ثروتمند شدن نباید فقط پول جمع کنید؛ بلکه باید بدانید که چگونه از آن به‌خوبی استفاده کنید. البته اولین کاری که باید انجام دهید، پس‌انداز کردن پول است.

مثل روز روشن است که شما نباید تمام حقوق‌تان را خرج کنید، بنابراین باید در سطحی پایین‌تر از توانایی مالی خود زندگی کنید. شاید هزینه‌های کوچک زندگی خود را کم کنید و به تعطیلات آخر هفته در شمال نروید یا کاغذ توالت لوکس نخرید. گاهی وسایل معمولی هم به همان اندازه خوب هستند!

اما پس‌انداز کردن پول به این روش برای ثروتمند شدن کافی نیست. شما همچنین باید به دنبال فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری باشید؛ چون پول‌تان همین‌طوری زیاد نمی‌شود. حتی پس‌انداز آن در بانک سود کمی خواهد داشت. در عوض، شما باید پس‌انداز خود را در چیزی سرمایه‌گذاری کنید که ثروت شما را زیاد کند؛ چیزهایی مثل سهام، اوراق مشارکت یا تأمین مالی استارت‌آپ‌ها. اگر این کار را درست انجام دهید، پس‌انداز شما بدون هیچ تلاش اضافه‌ای زیاد می‌شود.

توهم دانایی مانع پیشرفت است

آیا خود را باهوش، عاقل و دانا می‌دانید؟ اگر این‌طور است، برای یک شوک بزرگ آماده باشید. خرد واقعی یعنی این که شما چقدر کم می‌دانید. فیلسوف مشهور، سقراط با اعتراف به این موضوع، خود را دانا می‌دانست: «می‌دانم که چیزی نمی‌دانم». این نظریه فلسفی باید هنگام یادگیری چیزهای جدید نیز به کار گرفته شود: خود را گول نزنید و فکر نکنید چیزهای زیادی می‌دانید.

این واقعیت زندگی است که با فهمیدن چیزهای بیشتر، بیشتر به جهل خود پی می‌بریم. البته اگر بخواهیم به جهل خودمان پی ببریم! به عنوان مثال، بعد از یادگیری اصول اولیه نظریه نسبیت، به مفاهیم پیچیده‌تری برمی‌خورید. همین مفاهیم به شما نشان می‌دهند چیزهای زیادی هست که هنوز نمی‌دانید. در هر صورت، بعد از فهمیدن نسبیت احساس می‌کنید که چقدر کم‌دانش‌تر از قبل هستید!

متأسفانه، اکثر مردم متوجه نمی‌شوند که چقدر کم می‌دانند؛ به خصوص در زمینه‌ی مالی. درواقع، مطالعات نشان داده است که اکثر بزرگسالان حتی در استفاده از فرمول‌های اولیه، مانند محاسبه بهره مؤثر، مشکل دارند. بدتر از آن، آن‌ها با دانش اندک‌شان کار را پیش می‌برند؛ بدون این که جهل خود را در نظر بگیرند.

اگر درباره امور مالی مطالعه کنید، می‌توانید از جهل دیگران و مطالعه نکردن آن‌ها به نفع خود استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری را قبل از دیگران تشخیص دهید و معاملاتی پرسود داشته باشید.

چرا ثروتمند شدن این‌قدر طول می‌کشد؟

بر اساس نوشته‌های ثروتمندترین مرد بابل، بسیاری از مردم آرزو دارند یک‌شبه ثروتمند شوند. اما به غیر از برنده شدن در قرعه‌کشی، احتمال بسیار کمی وجود دارد که این اتفاق بیفتد. ثروتمند شدن یک فرآیند طولانی است که شامل گام‌های کوچک بی‌شمار رو‌به‌جلو و چندین شکست می‌شود.

اما چرا این‌طور است؟ چرا ثروتمند شدن این‌قدر طول می‌کشد؟ چون جهان دائماً در حال تغییر است، به‌خصوص از نظر مالی. شما هرگز نمی‌توانید فقط یک راه برای ثروتمند شدن (مانند سرمایه‌گذاری در یک سهام خاص) انتخاب کنید. سیستم مالی و حتی خود زندگی، بسیار نامشخص است، دیر یا زود اتفاق بزرگی رخ خواهد داد، مانند سقوط بازار سهام. شما باید خود را با شرایط جدید سازگار کنید و درباره استراتژی‌های جدید ثروت‌اندوزی بیاموزید، آن‌ها را آزمایش کنید و احتمالاً در برخی موارد شکست بخورید. درست زمانی که استراتژی برنده خود را پیدا می‌کنید، اتفاق بزرگ بعدی دوباره رخ خواهد داد.

اما از طریق این فرآیند شکست و پیروزی، توانایی کلی خود را در سرمایه‌گذاری هوشمندانه زیاد می‌کنید و مدام دانش بیشتری کسب می‌کنید. درواقع، این فرآیند آزمون و خطا مشابه پیشرفت علمی است: آزمایش‌های ناموفق به اندازه آزمایش‌های موفق مفید هستند. پس اگر در یک سرمایه‌گذاری مثلاً خرید سهام شکست بخورید، چیزهای زیادی یاد می‌گیرید و در همان زمینه سرمایه‌گذاری‌های موفقی انجام می‌دهید.

فراموش نکنید که ماهیت آزمون و خطا، اشتباه کردن است. پس باید مطمئن باشید که این اشتباهات کوچک هستند، یعنی پول هنگفتی را سرمایه‌گذاری نکنید.

تفاوت بین کسب درآمد و کسب ثروت چیست؟

اگر مثل اغلب مردم باشید، احتمالاً حتی به تفاوت این دو فکر نکرده‌اید. اما یک تمایز مهم وجود دارد: کسب درآمد فرآیندی است که در آن برای پول کار می‌کنید؛ اما کسب ثروت به معنای قرار گرفتن در شرایطی است که پول برای شما «کار» می‌کند.

برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید که مدیر یک کارخانه سودآور هستید و هر ماه حقوق خوبی می‌گیرید. بدیهی است که شما دارید پول در می‌آورید، اما آیا به ثروت رسیده‌اید؟ نه لزوماً. برای این کار، باید فرآیند پس‌انداز و سرمایه‌گذاری بخشی از پول خود را آغاز کنید. مثلاً اگر بخشی از درآمد خود را پس‌انداز و آن را در املاک سرمایه‌گذاری کنید، ثروتمندتر می‌شوید؛ چون حالا پول شما برای شما کار می‌کند و نه برعکس.

کسب درآمد برای دستیابی به موفقیت کوتاه‌مدت است. شما معمولاً فقط به چیزهایی فکر می‌کنید که می‌توانید با حقوق بعدی خود بخرید؛ درحالی‌که چندان به مخارج آینده توجه ندارید. اما این نوع تفکر ذاتاً خطرناک است؛ اگر حقوق بعدی‌ای در کار نباشد چه؟

در مقابل، با رسیدن به ثروت، به اهداف بلندمدت خود نیز می‌رسید. مثلاً املاک و مستغلاتی که می‌خرید همین امروز شما را ثروتمند نمی‌کند. ابتدا باید تمام بدهی‌های خود را پرداخت کنید و منتظر افزایش قیمت ملک باشید. این ممکن است مدتی طول بکشد؛ اما به محض این که سرمایه‌گذاری شما به سوددهی برسد، تا زمانی که مالک آن باشید، از آن نفع می‌برید. این نوع برنامه‌ریزی‌های بلندمدت باعث می‌شود در برابر رویدادهای غیرمنتظره مثل از دست دادن شغل، آماده‌ باشید.

آیا شانس با تصادف فرق دارد؟

شما چطور شانس را تعریف می‌کنید؟ بسیاری از مردم فکر می‌کنند شانس از جنس حوادث تصادفی و اتفاقی است. اما آیا این واقعاً همیشه همین‌طور است؟

فرض کنید در یک مسابقه تنیس شرکت می‌کنید. ماه‌ها سخت تمرین کرده و به خوبی آماده شده‌اید. در پایان، با زدن یک ضربه به توپ، فینال را برنده می‌شوید. توپ درست جایی فرود می‌آید که دست حریف شما به آن نمی‌رسد. آیا این اتفاق فقط شانس خالص است؟ البته که نه. شما با تمرین سخت، این شانس را به دست آورده‌اید.

هنگامی که مردم درباره شانس صحبت می‌کنند، فکر می‌کنند شانس نوعی تصادف است و دیگر تکرار نمی‌شود. مانند برنده شدن در قرعه‌کشی یا برخورد صاعقه. شانس واقعی باید از تصادف متمایز شود؛ چون شانس، چیزی تصادفی نیست. بلکه مردم برای آن سخت کار می‌کنند و آن را به دست می‌آورند.

اما چگونه می‌توانید برای خوش‌شانس‌تر شدن تلاش کنید؟ به‌سادگی! فقط باید همیشه در جست‌وجوی فرصت‌هایی برای افزایش ثروت خود باشید. مثلاً تصور کنید یک کارآفرین به فناوری علاقه دارد و هر روز وقت خود را صرف خواندن گزارش‌ها، بررسی وضعیت جهانی و ارتباط با کارآفرینان می‌کند. روزی در یک روزنامه می‌خواند که ممکن است تلویزیون‌های سه‌بعدی پتانسیل خوبی برای فروش داشته باشند. در همان روز از یک مخترع می‌شنود که روشی برای تولید تلویزیون‌های سه‌بعدی با نصف قیمت کشف کرده است. طبیعتاً او این فرصت را غنیمت می‌شمارد و روی تولید این تلویزیون‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند و بسیار موفق می‌شود. به وضوح، کار سخت، هوشیاری و تمایل او برای غنیمت شمردن فرصت بود که این شانس را ایجاد کرد.

چرا افراد فرصت‌ها را از دست می‌دهند؟

بر اساس آنچه در کتاب ثروتمندترین مرد بابل می‌خوانیم، خیلی اوقات فرصت‌ها را از دست می‌دهیم چون که معطل می‌کنیم. مثلاً اگر کارآفرین موردبحث ما در بخش قبلی تصمیم گرفته بود که در فناوری جدید تلویزیون سه‌بعدی سرمایه‌گذاری نکند و در عوض منتظر بماند تا بازار تلویزیون سه‌بعدی ثابت شود، مخترع قطعاً سرمایه‌گذار دیگری را پیدا می‌کرد. شما نمی‌توانید منتظر باشید تا فرصت‌ها حاضر و آماده به شما تحویل داده شوند. شما باید فعال باشید و آن‌ها را غنیمت بشمارید یا آن‌ها را از دست بدهید.

اگر می‌خواهید فرصت‌ها را زیاد کنید، باید سخت کار کنید. در زمینه‌هایی که به آن‌ها علاقه دارید، مطالعه و تحقیق کنید و یک شبکه بسازید تا فرصت‌ها را بهتر تشخیص دهید. با این حال، به یاد داشته باشید که فرصت‌های طلایی واقعاً نادر هستند؛ حتی اگر سخت کار کنید.

حتی ممکن است مجبور باشید مدتی صبر کنید و دلسرد شوید؛ چون به نظر می‌رسد کار سخت شما نتیجه‌ای نمی‌دهد. اما استقامت، درنهایت در زمانی که فرصتی ظاهر می‌شود، نتیجه خواهد داد. به عنوان مثال، تصور کنید یک کارآفرین، رادیویی اختراع کرده که نیازی به باتری ندارد. او سخت کار می‌کند تا محصول خود را کامل کند و سپس آن را به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد. به مدت یک سال، همه سرمایه‌گذاران طرح او را رد می‌کنند و می‌گویند: «این روزها چه کسی رادیو گوش می‌کند؟» با وجود ناامیدی، او به کار خود ادامه می‌دهد؛ تا این که روزی یک سرمایه‌گذار متوجه می‌شود که این محصول برای کشورهای در‌حال‌توسعه با شبکه‌های برق ضعیف مناسب است. این محصول درنهایت به موفقیت بزرگی دست پیدا می‌کند. صبر او نتیجه داد.

پیام کلیدی کتاب

ما در کتاب ثروتمندترین مرد بابل می‌آموزیم که راز ثروتمند شدن، زندگی کردن پایین‌تر از سطح درآمد خود، پس‌انداز کردن پول و سرمایه‌گذاری آن به گونه‌ای است که برای شما سود ایجاد کند. شما باید درک کنید که می‌توانید با کار سخت و غنیمت شمردن شجاعانه فرصت‌ها، شانس خود را بیشتر کنید.