تئوری احمق بزرگ‌تر در بازارهای مالی
سقوط بورس را به یاد دارید؟ بسیاری از مردم بدون در نظر گرفتن ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها و فقط به امید فروش با قیمت بالاتر، وارد بازار شدند. اما چرا این اتفاق افتاد؟ چرا افراد زیادی حاضر شدند حتی به بهای فروش سرمایه‌های اساسی زندگی‌شان (مانند مسکن و خودرو)، سهم‌های بورسی را در اوج قیمت و بسیار گران‌تر از ارزش واقعی‌شان بخرند؟ پاسخ این پرسش را می‌توان در تئوری احمق بزرگ‌تر پیدا کرد. البته این عنوان را نباید به خودتان بگیرید. این یک نظریه جهانی است و در همه جای دنیا معنی دارد.
تئوری احمق بزرگ‌تر چیست؟
نظریه احمق بزرگ‌تر (Greater Fool Theory) یک تئوری مالی نسبتا ساده است که با مفاهیمی مانند ارزش واقعی دارایی‌ها و حباب قیمتی سروکار دارد. بر اساس این نظریه، فردی یک دارایی خاص را با قیمت بالاتر از ارزش واقعی آن خریداری کرده و کسی که حاضر است همان دارایی را با قیمت بیشتری از او خریداری کند، احمق بزرگ‌تر تلقی می‌شود.
نکته: ساختار این نظريه بر اساس این سیکل معیوب شکل گرفته است: چون مردم می‌خرند، قیمت افزایش می‌یابد و چون قیمت افزایش می‌یابد، مردم می‌خرند!
این نظریه سه ویژگی اصلی دارد که عبارتند از:
رفتار غیرعقلایی سرمایه‌گذاران
در اقتصاد متعارف فرض بر این است که انسان کاملا عقلانی و منطقی فکر می‌کند و تصمیم می‌گیرد. اما تئوری احمق بزرگ‌تر بر پایه رفتار غیرعقلایی افراد ایجاد شده است. بر اساس این نظریه، سرمایه‌گذار اول با خرید یک دارایی که قیمت آن از ارزش واقعی‌اش بیشتر است، حماقت اول را انجام داده و دنبال فرد دیگری است که حتی بیشتر از او غیرمنطقی باشد و دارایی را با قیمت بالاتری خریداری کند. این استراتژی معاملاتی بسیار پرریسک است و صرفا تا جایی موفق خواهد بود که بازار وارد فاز اصلاح نشود.
تمرکز روی معاملات کوتاه‌مدت
در تئوری احمق بزرگ‌تر سرمایه‌گذاران توجهی به کاربرد دارایی، آینده بلندمدت و دیگر موارد بنیادی ندارند و فقط به کسب سود در کوتاه‌مدت اهمیت می‌دهند.
نیاز به پیدا کردن احمق بزرگ‌تر
همان‌طور که گفته شد، این نظریه زمانی موفق عمل می‌کند که همواره یک احمق بزرگ‌تر وجود داشته باشد. اما زمانی که دیگر چنین فردی پیدا نشود، اصلاح قیمت آغاز شده و شاهد ترکیدن حباب قیمتی خواهیم بود.
چه عواملی در پیروی از تئوری احمق بزرگ‌تر موثر هستند؟
برخی از عوامل موثر در پیروی از تئوری احمق بزرگ‌تر عبارتند از:
تبلیغات رسانه‌ها
وقتی برای یک دارایی حباب قیمتی شکل می‌گیرد و اغلب مردم به سمت سرمایه‌گذاری در آن جذب می‌شوند، می‌توانیم ردپای رسانه را به‌وضوح ببینیم. ممکن است یک گزارش خبری در رسانه پربیننده، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی یا صحبت‌های یک فرد مشهور منجر به جذب افراد، شکل‌گیری حباب و افزایش ناگهانی قیمت شود.
رفتار توده‌آی
رفتار توده‌ای، پدیده‌ای فکری و روانی است که بر طبق این رفتار، برخی از افراد هر کاری که گروهی از مردم انجام می‌دهند را فارغ از باور و اعتقاد خود، دنبال می‌کنند. به عنوان مثال، صرفا به این دلیل که اطرافیان شما اقدام به سرمایه‌گذاری روی یک دارایی خاص کرده‌اند، شما هم فارغ از ارزش ذاتی آن برای سرمایه‌گذاری وسوسه می‌شوید.
احساس فومو (FOMO)
فومو تصمیم غلطی است که به خاطر ترس از عقب افتادن از بقیه مردم می‌گیرید! این تصمیم نه از روی منطق و تحلیل، بلکه یک تصمیم هیجانی و احساسی است.
معرفی برترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سال 1402
احمق‌های بزرگ‌تر چگونه افرادی هستند؟
احمق‌های بزرگ‌تر جزو آن دسته از سرمایه‌گذاران عجول به حساب می‌آیند که جذب دارایی‌هایی می‌شوند که خیلی محبوب شده‌اند یا به اصطلاح «داغ» هستند. آن‌ها علاقه‌ای به آهسته و پیوسته سود درآوردن ندارند. رویای یک شبه ره صدساله رفتن، آن‌ها را به این سمت می‌کشاند که دارایی‌های داغ را خریداری کنند و زمانی که بازارها شروع به انقباض می‌کنند، سراغ دارایی‌های داغ بعدی بروند.
اگر بخواهیم از زاویه رفتارشناسی به این موضوع نگاه کنیم، برخی از مردم به سمت خرید کالاهایی جذب می‌شوند که قیمت آن‌ها رو به افزایش است. فرقی هم نمی‌کند که چه منطقی پشت این افزایش قیمت باشد، چون تفکر توده‌ای به این موضوع دامن می‌زند.
احمق‌های بزرگ‌تر معمولاً شیفته داستان‌هایی می‌شوند که در آن افراد با خریدوفروش دارایی‌هایی که روزبه‌روز گران‌تر شده است، سودهای نجومی به دست آورده‌اند و درک صحیح و منطقی‌ای از آینده این وضعیت ندارند. ترس از دست دادن فرصت، امان‌شان نمی‌دهد و همه‌چیز را مهیا می‌کند تا با حماقت بزرگ خود در دام حباب اقتصادی ایجادشده بیفتند.
چه کار کنیم که احمق بزرگ‌تر نباشیم؟
رعایت کردن موارد زیر به ما کمک می‌کند که احمق بزرگ‌تر نباشیم:
متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های مختلف یکی از بهترین روش‌های مقابله با سقوط ناگهانی قیمت است. در این صورت، اگر اصلاح قیمت پیش از فروش به موقع دارایی و رسیدن به سود اتفاق افتاد، ضربه مالی وارد شده به سرمایه‌گذار چندان سنگین نخواهد بود.
استفاده کردن از تحلیل فاندامنتال
تحلیل بنیادی با مقایسه ارزش ذاتی یک دارایی با قیمت فعلی آن، به شما کمک می‌کند تا دارایی‌ای را که ارزشمندتر از قیمت فعلی خود است، شناسایی کنید. بررسی گزارش‌های مالی، وضعیت کلی بازار، ترندهای حوزه مربوطه و اندیکاتورهای اقتصادی از جمله روش‌هایی هستند که در تحلیل فاندامنتال به کار گرفته می‌شوند. سرمایه‌گذارانی که اطلاعات بیشتری در مورد یک دارایی و بازار معامله آن دارند، بهتر از دیگران قادر به تشخیص الگوی احمق بزرگ‌تر خواهند بود.
داشتن دید بلندمدت
این به شما کمک می‌کند تا از آسیب‌ها و ضررهای احتمالی ناشی از استراتژی احمق بزرگ‌تر در امان بمانید و روی دارایی‌های باکیفیتی سرمایه‌گذاری کنید که در طول زمان پتانسیل رشد بالایی دارند. به بیان دیگر، به جای این که دنبال سود سریع در کوتاه‌مدت باشید، می‌توانید به کسب ثروت در بلندمدت فکر کنید.
