هر آن چیزی که باید درباره سامانه املاک و اسکان بدانید
در سال‌های اخیر، با افزایش پیچیدگی‌های بازار مسکن و نیاز به شفافیت در معاملات ملکی، دولت اقدام به راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان کرده است. این سامانه که تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی فعالیت می‌کند، به‌عنوان ابزاری کلیدی برای مدیریت اطلاعات املاک و سکونتگاه‌ها طراحی شده است. هدف اصلی این پلتفرم، ایجاد شفافیت در بازار مسکن، شناسایی خانه‌های خالی، کاهش سوداگری و تسهیل ارائه خدمات دولتی و بانکی است. در واقع شما در بسیاری از مواردی که به خدمات دولتی نیاز دارید، ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان الزامی و از پیش‌نیازها است. در این مطلب از رده، به‌صورت جامع به بررسی این سامانه، اهداف، کارکردها، نحوه ثبت‌نام، الزامات قانونی و نکات کلیدی مرتبط با آن می‌پردازیم.
سامانه املاک و اسکان چیست؟
سامانه ملی املاک و اسکان کشور یکی از پروژه‌های کلیدی وزارت راه و شهرسازی است که با هدف ساماندهی اطلاعات املاک و مستغلات در ایران راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان ثبت و مدیریت داده‌های مربوط به مالکیت، سکونت و نوع کاربری املاک را فراهم می‌کند. تمامی سرپرستان خانوار، اعم از مالکان و مستاجران، موظف به ثبت اطلاعات املاک خود در این پلتفرم هستند. این اطلاعات شامل جزئیاتی مانند آدرس، متراژ، کد پستی، وضعیت سکونت (مالک، مستاجر، یا خالی) و سایر مشخصات مرتبط با ملک است.
این سامانه نه‌تنها به دولت کمک می‌کند تا سیاست‌های بهتری برای مدیریت بازار مسکن تدوین کند، بلکه به شهروندان نیز امکان می‌دهد تا از مزایای قانونی و مالیاتی بهره‌مند شوند. به‌عنوان مثال، ثبت اطلاعات در این سامانه برای دریافت خدماتی مانند دسته‌چک بانکی، وام ودیعه مسکن و حتی انشعابات گاز و یا پرداخت خلافی خودرو الزامی شده است.
اهداف اصلی سامانه املاک و اسکان
سامانه املاک و اسکان با چند هدف اصلی طراحی شده است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
شفافیت در مالکیت املاک
با ثبت دقیق اطلاعات مالکان و مستاجران، امکان سوءاستفاده و معاملات غیرقانونی کاهش می‌یابد. این شفافیت به کاهش تخلفات ملکی و افزایش اعتماد در بازار مسکن کمک می‌کند.
شناسایی خانه‌های خالی
بر اساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، خانه‌های خالی در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰,۰۰۰ نفر مشمول مالیات می‌شوند. این مالیات برای سال اول ۶ برابر، سال دوم ۱۲ برابر و از سال سوم به بعد ۱۸ برابر مالیات متعلقه است. معیار خالی بودن ملک، اطلاعات ثبت‌شده در این سامانه است.
نکته: بر اساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، املاکی که بیش از ۱۲۰ روز در سال خالی باشند، مشمول مالیات می‌شوند.
جلوگیری از سوداگری در بازار مسکن
با شناسایی املاک غیرمولد و اعمال مالیات، انگیزه احتکار مسکن کاهش می‌یابد، که به تعادل قیمت‌ها در بازار اجاره و خرید کمک می‌کند.
تسهیل ارائه خدمات دولتی و بانکی
ثبت اطلاعات در این سامانه به‌عنوان پیش‌نیازی برای دریافت خدماتی مانند صدور دسته‌چک، انشعابات گاز و برخی وام‌های مسکن الزامی شده است.
ایجاد بانک اطلاعاتی جامع
داده‌های جمع‌آوری‌شده به دولت امکان می‌دهد تا سیاست‌گذاری‌های دقیق‌تری در حوزه مسکن انجام دهد و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند را تسهیل کند.
آیا ثبت اقامتگاه در سامانه املاک و اسکان برای دریافت خدمات بانکی الزامی است؟
از 31 مرداد 1404، بانک مرکزی ارائه پنج خدمت کلیدی بانکی شامل افتتاح حساب جدید، صدور دسته‌چک، اعطای تسهیلات بانکی، قبول تعهدات و ارائه ابزارهای پرداخت و پذیرش را منوط به ثبت و تأیید نشانی محل سکونت مشتریان در سامانه ملی املاک و اسکان کرده است. این تصمیم با هدف افزایش شفافیت مالی و جلوگیری از استفاده از حساب‌های بانکی با نشانی‌های صوری اجرا می‌شود. بانک‌ها موظف‌اند پیش از ارائه این خدمات، نشانی مشتریان را از سامانه مذکور استعلام کرده و تنها در صورت تطابق اطلاعات، خدمات را ارائه دهند.
هدف اصلی این طرح، یکپارچه‌سازی داده‌های هویتی و مکانی، جلوگیری از سوءاستفاده‌های بانکی و تقویت قوانین مبارزه با پولشویی عنوان شده است. نبود پایگاه اطلاعاتی دقیق از نشانی افراد، یکی از چالش‌های قدیمی نظام بانکی ایران بوده که این اقدام می‌تواند با به‌روزرسانی و راستی‌آزمایی اطلاعات مشتریان، از ایجاد حساب‌های غیرواقعی جلوگیری کند. این طرح همچنین به شناسایی دقیق‌تر مشتریان حقیقی و حقوقی کمک خواهد کرد.
بانک مرکزی از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری خواسته است تا با اطلاع‌رسانی گسترده، مشتریان را به ثبت یا اصلاح نشانی خود در سامانه amlak.mrud.ir تشویق کنند. برخی بانک‌ها هشدار داده‌اند که عدم ثبت نشانی در این سامانه منجر به توقف ارائه خدمات بانکی خواهد شد. انتظار می‌رود در آینده، سایر خدمات بانکی نیز به استعلام از پایگاه‌های ملی مشروط شود، که گامی مهم در جهت هوشمندسازی نظام بانکی و کاهش فساد اقتصادی محسوب می‌شود.
دریافت دسته‌چک چه ارتباطی با سامانه املاک و اسکان دارد؟
صدور دسته‌چک در سامانه صیاد منوط به تطابق اطلاعات کد پستی و کد ملی متقاضی با اطلاعات ثبت‌شده در سامانه املاک و اسکان است. این به آن معناست که اگر اطلاعات محل سکونت شما در سامانه ثبت نشده باشد یا با اطلاعات بانکی مغایرت داشته باشد، امکان دریافت دسته‌چک وجود ندارد. برای دریافت دسته‌چک، مراحل زیر را دنبال کنید:
- اطلاعات ملک خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کنید.
- مدارک لازم (مانند سند مالکیت یا اجاره‌نامه) را بارگذاری کنید.
- اطلاعات ثبت‌شده را با بانک خود تطبیق دهید.
چه کسانی باید در سامانه املاک و اسکان ثبت‌نام کنند؟
ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان برای تمامی سرپرستان خانوار، اعم از مالکان، مستاجران و حتی بهره‌برداران املاک تجاری، اجباری است. این شامل موارد زیر می‌شود:
- مالکان: افرادی که مالک خانه‌های مسکونی، تجاری یا زمین هستند، باید اطلاعات املاک خود را ثبت کنند.
- مستاجران: مستاجران نیز موظف به ثبت اطلاعات قرارداد اجاره، شامل نام مالک، مدت قرارداد و مبلغ اجاره هستند.
- اشخاص حقوقی: شرکت‌ها و سازمان‌هایی که مالک املاک هستند نیز باید اطلاعات خود را ثبت کنند.
توجه: عدم ثبت اطلاعات می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی، محرومیت از خدمات بانکی و حتی قطع خدمات رفاهی شود.
نحوه ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان چگونه است؟
برای ثبت‌نام در سامانه، باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید. این راهنما به‌صورت گام‌به‌گام ارائه شده است تا فرآیند برای کاربران ساده‌تر شود:
ورود به سامانه
1) به آدرس https://amlak.mrud.ir مراجعه کنید.
2) شماره تلفن همراه خود را که به نام شما ثبت شده است، وارد کنید. این شماره برای دریافت کد تأیید استفاده می‌شود.
3) کد ملی خود را برای احراز هویت وارد کنید.
دریافت کد تأیید
4) پس از وارد کردن شماره تلفن، یک کد تأیید به گوشی شما ارسال می‌شود. این کد را در بخش مربوطه وارد کنید.
5) در صورت تأیید کد، به حساب کاربری خود در سامانه هدایت می‌شوید.
ثبت کد پستی
6) در مرحله بعد، باید کد پستی محل سکونت خود را وارد کنید. اگر کد پستی‌تان را نمی‌دانید، می‌توانید از سامانه gnaf.post.ir برای یافتن آن استفاده کنید.
7) پس از وارد کردن کد پستی، آدرس مربوط به آن نمایش داده می‌شود. اگر آدرس صحیح است، گزینه تأیید را انتخاب کنید. در غیر این صورت، گزینه عدم تأیید را بزنید و اطلاعات درست را وارد کنید.
ثبت اطلاعات ملک
8) اگر ملک شما در لیست املاک موجود نمایش داده شده است، آن را انتخاب کنید و به مرحله بعد بروید.
9) اگر ملک در لیست نیست، گزینه ثبت به‌عنوان ملک جدید را انتخاب کنید و اطلاعات زیر را وارد کنید:
- آدرس دقیق
- متراژ ملک
- نوع کاربری (مسکونی، تجاری، و غیره)
- وضعیت سکونت (مالک، مستاجر، خالی)
- شماره طبقه و واحد
- شناسه قبض برق
- تاریخ شروع سکونت
- برای مستاجران: اطلاعات قرارداد اجاره (نام مالک، مبلغ اجاره، مدت قرارداد) و بارگذاری نسخه‌ای از قرارداد.
بررسی و تأیید نهایی
10) پس از وارد کردن اطلاعات، آن‌ها را به‌دقت بررسی کنید. اطلاعات نادرست می‌تواند منجر به مشکلات قانونی شود.
11) در انتها نیز بعد از تأیید نهایی، سامانه یک کد پیگیری به شما ارائه می‌دهد که باید آن را برای مراجعات بعدی نگه دارید.
نکته یک: ثبت اطلاعات در سامانه کاملاً رایگان است.
نکته دو: اگر در فرآیند ثبت اطلاعات دچار اشتباه شدید یا کدپستی اشتباهی ثبت کرده‌اید، نگران نباشید. سامانه املاک امکان ویرایش اطلاعات را فراهم کرده است. کافی است وارد حساب کاربری خود شوید، گزینه «مدیریت ملک» را انتخاب کرده و تغییرات لازم را اعمال کنید.
مزیت ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان
- برای مالکان: معافیت از مالیات خانه های خالی و حفظ خدمات دولتی مانند یارانه ها.
- برای مستاجران: امکان دریافت وام ودیعه مسکن و پیگیری حقوقی قانونی در اختلافات با مالک.
- برای دولت: شفافیت در بازار مسکن، انتظارکاهش یا ثبات قیمت ها از طریق عرضه های خانه خالی و بهبود سیاست گذاری های کلان در این حوزه
در کنار مزیت های ذکر شده، ارائه خدمات بانکی و در آینده دولتی را نیز بایستی اضافه نمود.
آیا معافیت‌ها و استثناهایی برای ثبت در سامانه املاک و اسکان وجود دارد؟
بله، برخی گروه‌ها و املاک از ثبت در سامانه معاف هستند. از جمله:
- خانه‌های روستایی
- خانه‌های خالی در شهرهای زیر 100 هزار نفر
- خانه‌های در حال ساخت
- املاک وقفی و موقوفه
البته برای برخورداری از این معافیت‌ها، باید مدارک لازم ارائه و در سامانه ثبت شود.
نکته آخر
سامانه املاک و اسکان یک ابزار قدرتمند برای ساماندهی بازار مسکن در ایران است. این سامانه با ایجاد شفافیت، کاهش تخلفات و تسهیل خدمات دولتی و بانکی نقش مهمی در بهبود وضعیت مسکن ایفا می‌کند. ثبت اطلاعات در این سامانه نه‌تنها یک الزام قانونی است، بلکه به شهروندان کمک می‌کند تا از مزایای قانونی و مالیاتی بهره‌مند شوند. با دنبال کردن مراحل ثبت‌نام و رعایت نکات ذکرشده، می‌توانید به‌راحتی از این سامانه استفاده کنید و از مشکلات احتمالی مانند جریمه‌های مالیاتی یا محرومیت از خدمات جلوگیری کنید.
این قانون به دولت ها کمک می‌کند که کشورما چقدر خانه املاک اعم اززمینهای که بصورت بایر دراختیار اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد وازاین املاک چقدر مردم درآن ساکن هستند وچقدربدون خانه هستند که دولت ها برنامه ریزی صحیح درساخت مسکن داشته با شند اینکار را هم باید برای املاک تجاری هم شامل بشود ایافردی که درآن مغازه کارمی کند آیا مالک است یا مستاجر آیا این شخص چندتا واحد تجاری دارد که اجاره داده است وخود آن هیچ مالیاتی پرداخت نمی کند دستگاه های که صاحب چندین واحد تجاری دارد ریالی مالیات پرداخت نمی کند چه کسی است
درود
درباره خأنه های ارثی که صاحب آن مرده است چه باید کرد؟؟