حساب سپرده ارزی چیست؟

حساب های ارزی، مشابه حساب های ریالی هستند که به جای ریال، برای افتتاح حساب یکی از ارزهای خارجی موردتایید بانک مرکزی را از متقاضی می‌گیرند. طبق اعلام بانک مرکزی، امکان افتتاح حساب های ارزی به كليه ارز های خارجی بنا به تشخيص و صلاحدید آن بانك بلامانع مي باشد. البته ارزهای رایج که اغلب بانک های اقدام به افتتاح حساب می کنند، یورو، دلارامربکا و درهم امارات است. حساب های ارزی از نوع قرض الحسنه پس انداز و حساب های سپرده مدت دار که به آن سود ارزی تعلق می گیرد، می باشند. در رده با ارائه اطلاعات جامع درباره شرایط افتتاح حساب ارزی، انواع آن و نکات کلیدی، به شما کمک خواهیم کرد که تصمیم گیری بهتری در افتتاح حساب ارزی مورد نظر خود داشته باشید.

جدول مقایسه‌ای حساب سپرده ارزی

مدارک لازم برای افتتاح حساب ارزی

تفاوت چندانی بین مدارک لازم برای افتتاح حساب سپرده ریالی و ارزی وجود ندارد. در واقع اگر در افتتاح حساب ریالی مشکلی نداشته باشید، افتتاح حساب به صورت ارزی نیز برای شما مقدور است.

 اشخاص حقیقی

•  اصل کارت ملی (جدید)
  
• تکمیل فرم قرارداد افتتاح حساب و قبول شرایط حساب سپرده ارزی
• تأمین حداقل موجودی ارزی برای افتتاح حساب
• نداشتن سوءسابقه (چک برگشتی و بدهی بانکی) در سیستم بانکی کشور

 اشخاص حقوقی

• ارائه گواهی ثبت شرکت (شرکت‌نامه)
• ارائه اظهارنامه ثبت شرکت یا اساسنامه
• ارائه کد اقتصادی
• ارائه آگهی روزنامه رسمی مبنی بر ثبت شرکت
• ارائه آخرین روزنامه رسمی شرکت مبنی بر تغییرات شرکت
• مدارک دال بر احراز محل فعالیت مشتری
• فاقد چک برگشتی رفع سوء اثر نشده
• حق افتتاح حساب ارزی مطابق اساسنامه شرکت
• امضاداران شرکت نیز بایستی کلیه شرایط اشخاص حقیقی را جهت افتتاح حساب دارا باشند.

انواع حسابهای ارزی در بانکها:

حسابهای ارزی به یکی از صور زیر قابل افتتاح می باشند:

• حساب قرض الحسنه پس انداز
• حساب قرض الحسنه جاری
• حساب سرمايه گذاری مدت دار

توجه 1: برای دریافت سود بایستی حساب های مدت دار ارزی را افتتاح نمایید. حساب های ارزی همانند حساب های ریالی امکان افتتاح از نوع کوتاه مدت عادی را ندارند که بدان سود تعلق گیرد. حساب قرض الحسنه پس انداز و حساب قرض الحسنه جاری بدون سود است.

توجه2: حساب های قرض الحسنه پس انداز ارزی (بدون توجه به نوع ارز افتتاح شده) در قرعه کشی سالانه حساب های قرض الحسنه بانکها شرکت داده خواهند شد.

توجه 3: حساب قرض الحسنه جاری نه سود دارد و نه در قرعه کشی شرکت داده می شود. ولی فرصت دریافت دسته‌چک  را برای صاحب حساب فراهم می‌کند. البته ناگفته نماند صدور دسته چک ارزی توسط بانکها به همین راحتی ها نمی باشد و نیاز به توجیه و تاییدیه های متعدد در سیستم بانکی دارد.

انواع حساب ارزی براساس نوع ارز

مطابق دستورالعمل بانک مرکزی، افتتاح حساب ارزی به كليه ارزها بنا به تشخيص و صلاحدید بانك امکانپذیر است. اما اگر سری به بانکها برای افتتاح حساب ارزی زده باشید صرفا شرایط افتتاح 3 نوع ارز را به همراه حداقل موجودی و نرخ سود به شما اعلام می کنند. اینگونه است که شما بایستی جهت افتتاح حساب سایر ارز ها درخواست خود به قسمت ارزی شعب بانک اعلام و آنها تاییدیه لازم از واحدهای بالادستی خود اخذ نموده تا امکان افتتاح حساب را برای شما فراهم گردد. اما 3 نوع ارزخارجی رایج کدام ها هستند:

• دلار امریکا
• درهم امارات
• یورو

اینکه هر بانک برای کدام ارزها افتتاح حساب می کند را در جدول مقایسه‌ای حساب سپرده ارزی در «رده» قابل مشاهده و مرتب‌سازی است. سعی کرده‌ایم اطلاعات این جدول مطابق آخرین تغییرات بانک‌ها و به‌روز باشد.

برای افتتاح حساب ارزی چقدر موجودی لازم دارید؟

حداقل مبلغ به منظور افتتاح حساب ارزی و مانده حساب های قرض الحسنه پس انداز، قرض الحسنه جاری و سرمايه گذاری مدت دار توسط هر بانک  تعيين مي گردد. اما چندسالی است که حداقل مبلغ موجودی جهت افتتاح حساب در اغلب بانکها به شرح ذیل است:

کدام بانک بالاترین سود ارزی را می‌دهد؟

برای اینکه بدانید بانک‌های عامل چقدر به حساب ارزی سود می‌دهند، بهترین کار سر زدن به «جدول سپرده ارزی» در سایت رده است بانک‌های عامل برای افتتاح حساب‌های ارزی یکساله موظف به پرداخت سود 3، 2 و 4 درصدی برای ارزهای یورو، درهم و دلار هستند که ماهانه و به‌صورت ارزی خواهد بود.

توجه: معمولا روز افتتاح/تمدید در محاسبه سود منظور و روز بستن مشمول دریافت سود نمی باشد.

نحوه محاسبه سود حساب های ارزی

اولین واریزی سود 30 روز پس از افتتاح حساب صورت می گیرد و پس ازگذشت مدت مزبور سود متعلقه در مقاطع ماهانه توسط سیستم محاسبه و بر اساس تاریخ افتتاح حساب پرداخت می گردد.

کارمزد استفاده از حساب ارزی چقدر است؟

اول از همه یادتان باشد بعد از واریز پول به حساب ارزی، تنها زمانی اجازه برداشت همان پول را خواهید داشت که 5روز از زمان واریز گذشته باشد. یعنی اگر امروز پول به حساب شما بیاید، 5روز بعد امکان برداشت و استفاده از پول را خواهید داشت. نکته مهم بعدی این است؛ معادل  5درصد ارزش ریالی هر مبلغ برداشت پول از حساب ارزی، باید کارمزد این انتقال را به بانک بپردازید. نحوه محاسبه نرخ تسعیر (تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر) توسط بانک هم به این شکل است؛ ارزش نرخ فروش اسکناس دلار یا یورو در همان روز به اضافه یک درصد در روز برداشت. نکته بعدی اینکه اجازه برداشت همه موجودی حساب ارزی را ندارید و برای باز ماندن حساب باید حداقل 100دلار یا یورو داخل حساب متقاضی باقی بماند.

تضمین پرداخت اصل و سود سپرده ارزی

با توجه به نگرانی بابت بازپرداخت احتمالی حساب‌های ارزی به‌صورت ریالی و عدم اعتماد مشتریان به بانک‌ها، بانک مرکزی را مجاب کرد تا به‌صورت مستقیم حساب‌های ارزی را تضمین کند. طبق اعلام بانک مرکزی بانک‌ها تنها عاملیت افتتاح حساب را دارند و بازگشت ارزی اصل و سود سپرده‌ها به شکل ارزی توسط بانک مرکزی تضمین می‌شود. درواقع دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانک‌ها عامل در اختیار بانک مرکزی می‌گذارند و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.

اگر مشتری قبل از پایان دوره سپرده‌گذاری تمایل به بستن حساب ارزی خود داشته باشد، بانک‌ها باید از محل منابع خود اصل و سود سپرده را به پرداخت اسکناس ارزی به مشتری پرداخت کرده و سپس ارز پرداختی را از اداره بین‌الملل بانک مرکزی دریافت می‌کنند.

توجه:‌ برخی از بانکها منابع حساب های سپرده ارزی را نزد خود نگه می دارند و خودشان درباره آن تصمیم گیری می کنند. معمولا سود این نوع سپرده ها کمتر از سپرده های تضمین شده توسط بانک مرکزی است.

بانکهایی که حساب ارزی را به هر دو روش افتتاح می کنند، عبارتند از: بانک پاسارگاد، بانک سامان، بانک سپه و بانک اقتصاد نوین

کارمزد افتتاح حساب با اسکناس و حواله

افتتاح حساب سپرده ارزی برای متقاضیان به ۲ صورت امکان‌پذیر خواهد بود؛ یا با ارائه اسکناس ارزی به‌صورت نقدی یا ارائه حواله ارزی به بانک‌ها. البته امکان افتتاح حساب با منشأ خارجی (حواله) در تمامی بانک‌های عامل دارای حساب ارزی فراهم نیست و مجوز از بانک مرکزی نیاز دارد و سودهای متفاوتی هم دارد. طبق قوانین و مقررات، بانک‌ها در پایان دوره سپرده‌گذاری ارزی یک‌ساله 0.3 درصد نسبت به مبلغ سپرده مشتری، کارمزد دریافت می‌کنند.

نرخ شکست حساب‌های ارزی چقدر است؟

برای حسابی که کمتر از یک ماه از افتتاح آن گذشته باشد، هیچ سودی پرداخت نمی‌شود. این جمله مشترک بین تمامی بانک‌هاست اما برای نرخ شکست یا به زبان ساده‌تر جریمه بستن زودتر از موعد حساب‌های ارزی که حداقل یک ماه از افتتاح آن‌ها گذشته، قوانین و مقررات متفاوتی وضع شده است. در اغلب بانکها در صورت ابطال سپرده مدت دار ارزی قبل از سررسید، سود قابل پرداخت در صورت ابطال قبل سه ماه صفر می باشد.

اما نرخ شکست بین بانک‌ها متفاوت است. به‌طور مثال در صورت بستن زودتر از موعد سپرده‌های ارزی مدت‌دار بانک سپه با منشأ حواله، متناسب با مدت توقف سپرده سود تعلق می‌گیرد و نرخ سود ابطال زودتر از موعد حساب‌های ارزی مفتوح با اسکناس قبل از سررسید 0.25 درصد تعیین‌ شده است. بانک پارسیان برای مشتریانی که زودتر از موعد مقرر و حداقل بعد از گذشت یک ماه اقدام به بستن حساب ارزی خود می‌کنند، بر مبنای نرخ سپرده نوع ماقبل و بدون کسر جریمه سود پرداخت می‌کند.

حساب ارزی اتباع خارجی

طبق قوانین و مقررات بانک مرکزی، اتباع خارجی در صورت ارائه مدارک و مستندات ازجمله گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت، امکان افتتاح حساب سپرده ارزی در بانک‌ها را دارند. البته اتباع افغانستان و عراق مقیم ایران شرایط متفاوتی برای افتتاح سپرده ارزی دارند که با مراجعه به شعب ارزی بانک‌های مختلف می‌توانند در جریان این مقررات قرار بگیرند. اما مدارک کلی این‌هاست؛

• مدارک هویتی
• گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت
• دفترچه پناهندگی، کارت هویت ویژه اتباع خارجی، برگه آمایش 5 و گذرنامه برای اتباع افغانی و عراقی

سازمان‌ها و مؤسسات خارجی مجاز به افتتاح حساب ارزی در ایران، لازم است ضمن ارائه معرفی‌نامه از وزارت امور خارجه (برای نمایندگی‌های سیاسی) یا از وزارت کشور (برای سازمان‌های مردم‌نهاد)، مدارک ثبت شخصیت حقوقی خود در خارج از ایران را ارائه دهند.

مزایای حساب ارزی چیست؟

نگهداری ارز به میزان دلخواه

طبق مصوبات سال‌های گذشته، نگه‌داشتن بیش از 10 هزار یورو اسکناس ممنوع است و تخلف محسوب می‌شود. اما داشتن حساب ارزی امکان نگهداری هر میزان ارز را فراهم می‌کند. درواقع بانک مرکزی نگهداری هر میزان ارز در حساب‌های ارزی را مجاز می‌داند و دیگر کسی نگران تغییر قوانین نگهداری اسکناس خارجی نخواهد بود.

 بازپرداخت به‌صورت ارزی

یکی از دلایل استقبال نشدن از حساب سپرده ارزی، خاطرهٔ تلخ بسیاری از سپرده‌گذاران در سال‌های 90 و 91 است که به هنگام درخواست برای گرفتن سپرده ارزی‌شان با جواب منفی بانک‌ها روبرو شدند و معادل ریالی مبالغ‌شان، آن‌هم به قیمت‌های دولتی دریافت کردند. همین معضل باعث شد که بانک مرکزی خود وارد عمل شود و وظیفه تضمین بازپرداخت حساب‌های ارزی به‌صورت ارز را خود بر عهده بگیرد. درواقع بانک‌ها صرفاً عامل افتتاح حساب هستند و سپرده‌گذاران ارز خود را به بانک مرکزی داده و اصل و سود آن‌را هم از بانک مرکزی می‌گیرند.

بازدهی اقتصادی حساب ارزی

از حدود 15 سال پیش و از زمان اجرای قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده هرسال مابه‌التفاوت تورم داخلی و تورم جهانی را به نرخ ارز اضافه کند اما محافظه‌کاری دولت‌ها باعث شده تا اجرای این قانون را به تأخیر انداخته است.

اما در صورت اجرای قانون، با توجه به شرایط اقتصادی ایران در حالت نرمال باید سالانه به‌طور عادی شاهد افزایش 15 درصدی نرخ ارز باشیم. با توجه به اینکه نرخ سپرده ارزی هم حدود 3 تا 5 درصد است، بنابراین سود حداقل 18 تا 20 درصدی سپرده‌های ریالی را می‌توان برای سپرده‌های ارزی هم متصور بود. ضمن اینکه ریسک نوسانات شدید و جهشی مثل نوسانات سال‌های 90 و 91 یا سال 97 را هم پوشش داد.