حداقل حقوق و دستمزد کارگران، کارمندان و بازنشستگان در سال 1404

حداقل حقوق و دستمزد یکی از موضوعات کلیدی و حساس در هر جامعه‌ای است که تأثیر مستقیمی بر معیشت افراد، اقتصاد کلان و سطح رضایت عمومی دارد. در ایران، با توجه به شرایط خاص اقتصادی، از جمله تورم بالا و نوسانات نرخ ارز، تعیین حداقل حقوق و دستمزد برای کارگران، کارمندان دولت و بازنشستگان همواره با چالش‌های متعددی همراه بوده است. سال ۱۴۰۴ نیز از این قاعده مستثنی نیست و بحث‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در مورد میزان افزایش حقوق و دستمزد این گروه‌ها از اواخر سال ۱۴۰۳ آغاز شده و همچنان مورد بحث است. در این مطلب از رده، به بررسی جزئیات حداقل حقوق و دستمزد کارگران، کارمندان دولت و بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم.

حداقل حقوق و دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴

کارگران، به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد ایران، هر ساله منتظر تصمیم‌گیری شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد خود هستند. این شورا که متشکل از نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران است، بر اساس ماده ۴۱ قانون کار موظف است حداقل دستمزد را با توجه به دو معیار اصلی یعنی نرخ تورم و هزینه سبد معیشت خانوار تعیین کند. در سال ۱۴۰۴، پس از جلسات متعدد و مذاکرات فشرده، حداقل دستمزد کارگران با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو شد.

حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴ با ۴۵ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۳ به مبلغ ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش در حالی اعمال شده که در سال ۱۴۰۳ حداقل دستمزد کارگران ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان بود. این جهش ۴۵ درصدی در مقایسه با افزایش ۲۷ درصدی سال گذشته نشان‌دهنده تلاش دولت برای جبران بخشی از کاهش قدرت خرید کارگران در برابر تورم است. با این حال، برخی نمایندگان کارگری معتقدند این میزان افزایش همچنان با هزینه‌های واقعی زندگی فاصله زیادی دارد. 

حقوق یک خانواده متاهل در سال ۱۴۰۴

خانواده دونفره: یک خانواده دونفره (بدون فرزند) در سال ۱۴۰۴، ۱۴ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان دریافت خواهند کرد.
خانواده سه‌نفره: با افزایش ۴۵درصدی حداقل حقوق کارگران، حداقل حقوق پایه یک خانواده سه نفری (یک فرزند) در سال ۱۴۰۴، ۱۵ میلیون و ۳۱۲ هزار تومان خواهد بود.

خانواده چهارنفره:  حقوق یک خانواده چهار نفری (دو فرزند) در سال آینده ۱۶ میلیون و ۳۵۱ هزار تومان خواهد بود.

حداقل حقوق کارمندان دولت در سال ۱۴۰۴

کارمندان دولت نیز از دیگر گروه‌هایی هستند که میزان حقوق و دستمزد آن‌ها هر ساله در لایحه بودجه تعیین و توسط مجلس تصویب می‌شود. بر اساس مصوبه ابلاغ‌شده توسط سازمان اداری و استخدامی، حداقل حقوق کارمندان دولت در سال ۱۴۰۴ به ۱۳ میلیون تومان افزایش یافته است. این افزایش به‌صورت پلکانی اعمال شده و بسته به وضعیت تأهل و تعداد فرزندان، بین ۲۰ تا ۴۵ درصد متغیر است.

به‌عنوان مثال، یک کارمند مجرد با افزایش ۲۰ درصدی حقوق مواجه می‌شود، در حالی که یک کارمند متأهل با دو فرزند ممکن است تا ۴۵ درصد افزایش حقوق دریافت کند. این رویکرد پلکانی با هدف حمایت از خانواده‌ها و تشویق به جوانی جمعیت طراحی شده است. همچنین، مزایایی مانند حق عائله‌مندی (حدود ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان) و حق اولاد (به ازای هر فرزند حدود ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان) به حقوق کارمندان اضافه می‌شود. به این ترتیب، یک کارمند متأهل با دو فرزند ممکن است دریافتی ماهانه‌ای بین ۱۵ تا ۱۷ میلیون تومان داشته باشد.

جدول حداقل حقوق و دستمزد کارگران تامین اجتماعی

تمام افرادی که در شرکت‌های خصوصی، کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و مشاغل آزاد کار می‌کنند و جزو بیمه‌شدگان تامین اجتماعی هستند، در بخش حقوق و دستمزد جزو کارگران تامین اجتماعی به حساب می‌آیند. یعنی حتی اگر شما کارمند شرکتی خصوصی باشید، اما بیمه تامین اجتماعی دارید، باز هم جزو کارگران تامین اجتماعی محسوب خواهید شد.

حداقل حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴

بازنشستگان، به‌عنوان گروهی که معمولاً درآمد ثابت و محدودی دارند، از دیگر اقشار مورد توجه در تعیین حقوق و دستمزد هستند. در سال ۱۴۰۴، حداقل حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری با افزایش ۲۰ درصدی به ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است. این مبلغ برای بازنشستگان تأمین اجتماعی نیز به همین میزان تعیین شده، هرچند برخی منابع از پیشنهاد افزایش بیشتر (تا ۳۰ درصد) برای این گروه خبر داده‌اند که هنوز به تأیید نهایی نرسیده است.

یکی از برنامه‌های مهم در سال ۱۴۰۴، اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است. بر اساس این طرح که در قانون برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده، قرار است طی سه سال حقوق بازنشستگان به ۹۰ درصد حقوق شاغلان هم‌تراز برسد. در سال ۱۴۰۴، اولین گام این طرح با افزایش ۴۰ درصدی اجرا می‌شود که می‌تواند دریافتی بازنشستگان را به‌طور متوسط به بیش از ۱۲ میلیون تومان برساند.

نکته: خوب است بدانیم به چه کسانی بازنشستگان کشوری می‌گویند؛ طبق قوانین حقوق اداره کار، هر کسی که بین 25 تا 30 سال برای یکی از ادارات دولتی یا وابسته به دولت کار کرده باشد و البته بالای 55 سال هم سن داشته باشد، بازنشسته کشوری به حساب می‌آید.

مقایسه حداقل حقوق ۱۴۰۴ با سال‌های گذشته

برای درک بهتر تغییرات حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۴، نگاهی به روند افزایش حقوق در سال‌های گذشته مفید است:

• سال ۱۴۰۲: حداقل حقوق کارگران ۵ میلیون و ۳۰۸ هزار تومان (افزایش ۲۷ درصد)، کارمندان دولت حدود ۷ میلیون تومان (افزایش ۲۰ درصد)، و بازنشستگان حدود ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان (افزایش ۲۰ درصد).
• سال ۱۴۰۳: حداقل حقوق کارگران ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان (افزایش ۳۵.۳ درصد)، کارمندان دولت حدود ۱۰ میلیون تومان (افزایش ۲۰ درصد)، و بازنشستگان حدود ۹ میلیون تومان (افزایش ۲۰ درصد).
• سال ۱۴۰۴: حداقل حقوق کارگران ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان (افزایش ۴۵ درصد)، کارمندان دولت 13 میلیون تومان (افزایش ۲۰ تا ۴۵ درصد)، و بازنشستگان ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان (افزایش ۲۰ درصد).

این مقایسه نشان می‌دهد که افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴ نسبت به دو سال گذشته قابل‌توجه‌تر بوده، اما برای کارمندان و بازنشستگان، افزایش‌ها همچنان در محدوده ۲۰ درصد باقی مانده است، مگر در موارد خاص که مزایای پلکانی اعمال شده است.

کلام آخر

حداقل حقوق و دستمزد کارگران، کارمندان و بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ با افزایش‌هایی همراه بوده که نشان‌دهنده تلاش دولت برای بهبود معیشت این اقشار است. با این حال، این افزایش‌ها در برابر تورم بالا و هزینه‌های فزاینده زندگی همچنان ناکافی به نظر می‌رسد. کارگران با حداقل حقوق ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان، کارمندان دولت با حداقل 13 میلیون تومان و بازنشستگان با حداقل ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، هرچند نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بهتری دارند، اما همچنان با چالش‌هایی مانند کاهش قدرت خرید و نابرابری درآمدی مواجه‌اند.

سوالات متداول درباره حداقل حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۴