یکی از نوآوریهای سالهای اخیر در حوزه فناوری سیستم مالی و بانکی، ظهور نئوبانکها است.
اولین بار سال 2015 بود که نئوبانک NEO BANK وارد ادبیات اقتصادی دنیا شد. یکسال بعد هم بانک استارلینگ انگلیس، به عنوان اولین نئوبانک دنیا متولد شد و در مدت کوتاهی تعداد این بانکهای نسل جدید آنقدر زیاد شد که امروز 256 NEO بانک در دنیا کار میکنند.
اصطلاحات “نئوبانک” و “بانکداری دیجیتال” به طور گستردهای استفاده میشوند، اما تفاوتهای ظریفی بین این دو وجود دارد که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
به زبان ساده نئوبانکها بانکهایی هستند که به صورت کاملاً دیجیتالی فعالیت میکنند. NEO BANK در واقع نوعی بانک دیجیتالی است که هیچ شعبه فیزیکی ندارد و تمام خدمات بانکی را به صورت 24 ساعته و آنلاین به مشتریانش ارائه میدهد. بزرگترین ویژگی نئوبانک این است که تمام خدمات و سرویسهای بانکی را در یک اپلیکیشن و برنامه داخل گوشی موبایل خودتان دارید. پس سادهترین جواب برای توضیح NEOبانک همین است: بانکهای دیجیتالی که هیچ شعبه فیزیکیای ندارند و تنها در بستر اینترنت و سایت و اپلیکیشن، در دسترس مشتریانشان هستند و خدمات 24 ساعته ارائه میدهند.
1– دسترسی آسان و سریع: یکی از بزرگترین مزایای نئوبانکها، دسترسی آسان و سریع به خدمات بانکی است. کاربران میتوانند در هر زمان و مکانی به حسابهای خود دسترسی داشته باشند و تراکنشهای مالی خود را انجام دهند.
2- کاهش هزینهها: نئوبانکها به دلیل عدم نیاز به شعبههای فیزیکی و کاهش هزینههای عملیاتی، معمولاً هزینههای کمتری نسبت به بانکهای سنتی دارند. این کاهش هزینهها میتواند به صورت مستقیم به مشتریان منتقل شود و خدمات بانکی با هزینههای کمتری ارائه شود.
3- نوآوری و فناوری: نئوبانکها از فناوریهای نوین برای ارائه خدمات بانکی استفاده میکنند. این بانکها معمولاً اپلیکیشنهای موبایل و وبسایتهای کاربرپسند و پیشرفتهای دارند که تجربه کاربری بهتری را برای مشتریان فراهم میکنند.
4- شفافیت و امنیت: نئوبانکها به دلیل استفاده از فناوریهای پیشرفته، معمولاً سطح بالاتری از شفافیت و امنیت را ارائه میدهند. این بانکها از پروتکلهای امنیتی پیشرفته برای حفاظت از اطلاعات مشتریان استفاده میکنند.
5- خدمات شخصیسازی شده: نئوبانکها به دلیل استفاده از دادههای بزرگ و هوش مصنوعی، میتوانند خدمات شخصیسازی شدهای را به مشتریان ارائه دهند. این خدمات میتواند شامل پیشنهادات مالی، مدیریت هزینهها و برنامهریزی مالی باشد.
ویژگیها | نئوبانکها | بانکداری سنتی |
ساختار و حضور فیزیکی | بدون شعبه فیزیکی، کاملا دیجیتالی | دارای شعبههای فیزیکی و خدمات حضوری |
هزینهها و کارمزدها | هزینهها و کارمزدهای به نسبت کمتر | هزینهها و کارمزدهای به نسبت بیشتر |
فناوری و نوآوری | استفاده از فناوریهای نوین و اپلیکیشنهای پیشرفته | استفاده از فناوری، اما با سرعت پذیرش کمتر |
دسترسی و راحتی | دسترسی 24/7 از هر مکان | دسترسی محدودتر، نیاز به مراجعه حضوری برای برخی از خدمات |
شفافیت و امنیت | سطح بالاتری از شفافیت و امنیت با استفاده از پروتکلهای پیشرفته | امنیت بالا، اما ممکن است شفافیت کمتری داشته باشد. |
خدمات شخصیسازی شده | خدمات شخصیسازی شده با استفاده از دادههای بزرگ و هوش مصنوعی | خدمات شخصیسازی شده، اما کمتر پیشرفته است. |
با ظهور نئوبانکها و گسترش بانکداری دیجیتال، کاربران اکنون گزینههای بیشتری برای انجام عملیات بانکی و مدیریت مالی خود دارند. اما تفاوتهای کلیدی بین این دو مفهوم چیست و چگونه میتوانند تجربه بانکی ما را تحت تأثیر قرار دهد؟
ویژگی | نئوبانکها | بانکداری دیجیتال |
تعریف | نئوبانکها بانکهایی هستند که به صورت کاملاً دیجیتال و بدون شعبه فیزیکی فعالیت میکنند. تمامی خدمات بانکی از طریق اپلیکیشنها و وبسایتها ارائه میشود. | بانکداری دیجیتال به استفاده از فناوریهای دیجیتال برای ارائه خدمات بانکی توسط بانکهای سنتی اشاره دارد. این خدمات میتواند شامل اینترنت بانکینگ، موبایل بانکینگ و دستگاههای خودپرداز باشد. |
ساختار | نئوبانکها معمولاً به عنوان استارتاپهای مستقل شروع به کار میکنند و هیچ شعبه فیزیکی ندارند. | بانکهای سنتی با ایجاد شعب دیجیتال و استفاده از فناوریهای نوین، خدمات خود را به صورت دیجیتال ارائه میدهند. |
خدمات | نئوبانکها خدماتی مانند افتتاح حساب، انتقال وجه، پرداخت قبوض، دریافت وام و مدیریت مالی شخصی را به صورت آنلاین ارائه میدهند. | بانکهای دیجیتال علاوه بر خدمات پایهای مانند انتقال وجه و پرداخت قبوض، خدمات پیشرفتهتری همچون انتقال وجههای مبتنی بر حساب (ساتنا، پایا) و … ارائه میدهند. |
تجربه کاربری | نئوبانکها بر روی ارائه تجربه کاربری ساده، سریع و کاربرپسند تمرکز دارند و از فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استفاده میکنند. | بانکهای دیجیتال نیز تلاش میکنند تجربه کاربری خوبی ارائه دهند، اما ممکن است به دلیل ساختار سنتی خود، پیچیدگیهای بیشتری داشته باشند. |
امنیت | نئوبانکها از فناوریهای پیشرفتهای مانند احراز هویت دو مرحلهای و رمزنگاری دادهها برای تضمین امنیت استفاده میکنند. | بانکهای دیجیتال نیز از فناوریهای امنیتی مشابه استفاده میکنند، اما ممکن است به دلیل ساختار قدیمیتر، چالشهای بیشتری در این زمینه داشته باشند. |
در جدول زیر، به زبان ساده و قابل فهم، روشهای مختلف درآمدزایی نئوبانکها را توضیح دادهایم:
منبع درآمد | توضیحات |
کارمزد تراکنش | نئوبانکها از هر تراکنش مالی که کاربران انجام میدهند، کارمزد دریافت میکنند. این کارمزدها میتواند شامل: انتقال وجه شتابی، پرداخت قبوض و … است. |
کارمزد خدمات بانکی | ارائه خدماتی مانند صدور کارتهای بانکی، افتتاح حساب و مدیریت حسابها نیز با دریافت کارمزد همراه است. |
درآمد از وام (تسهیلات) | نئوبانکها با ارائه وامهای کوتاهمدت و بلندمدت به مشتریان، از طریق دریافت بهره (سود تسهلات)، درآمد کسب میکنند. |
درآمد از تبلیغات | نئوبانکها میتوانند از طریق نمایش تبلیغات در اپلیکیشنها و وبسایتهای خود، درآمدزایی کنند. |
درآمد از فروش دادهها | برخی نئوبانکها با تحلیل دادههای کاربران و فروش این دادهها به شرکتهای تحقیقاتی و بازاریابی، درآمد کسب میکنند. |
درآمد از خدمات مشاوره مالی | ئوبانکها با ارائه خدمات مشاوره مالی به مشتریان، از طریق دریافت هزینه مشاوره، درآمدزایی میکنند. |
بازاریابی و فروش خدمت | به عنوان مثال برخی از نئوبانکها فروش محصولات بیمهای و … را انجام میدهند. |
همانطور که در ابتدا اشاره شد، در دنیای بانکداری امروز، اصطلاحات “نئوبانک” و “بانکداری دیجیتال” به طور گستردهای استفاده میشوند، اما تفاوتهای ظریفی بین این دو وجود دارد که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
بگذارید شفافتر و با طرح یک پرسش ادامه دهیم.
اپلیکیشن موبایلی بانک شما در حال حاضر خدماتی همچون افتتاح حساب غیرحضوری، صدور عابر به صورت غیرحضوری و … را دارد. حال میتوان این اپلیکیشن بانکی را یک نئو بانک دانست؟
پاسخ خیر است. نکته مهم پاسخ این پرسش یکی از شروط احراز نئوبانک است. نئوبانکها فاقد شعبه فیزیکی هستند. پس اپلیکیشنهای موبایلی بانکها اگرچه خدمات یک نئوبانک را ارائه میدهند ولی نمیتوانیم آن را یک نئوبانک بدانیم.
برای درک موضوع شرایط ایجاد نئو بانک را بر اساس بخشنامه بانک مرکزی بدانیم تا نئوبانکها را بهتر بشناسیم. برخی از مهمترین نکات آن:
حالا با توجه به توضیحات گفته شد، جدول نئوبانکها را زیر برای شما تهیه کردهایم:
ردیف | نام نئوبانک | بانک یا موسسه اعتباری ذیربط |
1 | ویپاد | بانک پاسارگاد |
2 | بلوبانک | بانک سامان |
3 | بانکینو | بانک خاورمیانه |
4 | آبانک | بانک آینده |
5 | توبانک | بانک گردشگری |
6 | های بانک | بانک کارآفرین |
7 | فراز بانک | بانک ایران زمین |
8 | متابانک | موسسه مالی و اعتباری ملل |
9 | سیبانک | بانک سینا |
10 | باران | بانک کشاورزی |
11 | امیدبانک | بانک سپه |
12 | سپینو | بانک صادرات |
13 | بانکواره | بانک توسعه و تعاون |
14 | بانکت | بانک قرض الحسنه مهر ایران |
15 | کیوبانک | بانک قرض الحسنه مهر ایران |
16 | مگابانک | بانک ملت |
17 | فرا رفاه | بانک رفاه |
انتخاب یک نئوبانک مناسب میتواند انجام عملیات بانکی شما را لذت بخش کند. در اینجا چند نکته کلیدی برای انتخاب نئوبانک به شما پیشنهاد میدهیم:
1- بررسی نیازها و اولویتها: ابتدا نیازها و اولویتهای خود را مشخص کنید. آیا به دنبال کارمزدهای کمتر، دسترسی آسانتر، یا خدمات شخصیسازی شده هستید؟ این موارد به شما کمک میکنند تا نئوبانکی را انتخاب کنید که بهترین خدمات را برای شما ارائه دهد.
2- تحقیق و مقایسه: تحقیق کنید و نئوبانکهای مختلف را با هم مقایسه کنید. به ویژگیها، خدمات، کارمزدها و نظرات کاربران توجه کنید. وبسایتها و اپلیکیشنهای نئوبانکها را بررسی کنید تا ببینید کدام یک بهترین تجربه کاربری را ارائه میدهد.
3- امنیت و شفافیت: اطمینان حاصل کنید که نئوبانک انتخابی شما از پروتکلهای امنیتی پیشرفته استفاده میکند و سطح بالایی از شفافیت را ارائه میدهد. بررسی کنید که آیا نئوبانک مورد نظر تحت نظارت نهادهای مالی معتبر قرار دارد یا خیر.
4– خدمات و امکانات: بررسی کنید که نئوبانک چه خدمات و امکاناتی را ارائه میدهد. آیا خدماتی مانند مدیریت هزینهها، نرخ سود، وامها و کارتهای اعتباری را ارائه میدهد؟ اطمینان حاصل کنید که نئوبانک انتخابی شما تمامی نیازهای مالی شما را پوشش میدهد.
5– پشتیبانی مشتری: پشتیبانی مشتری یکی از عوامل مهم در انتخاب نئوبانک است. بررسی کنید که نئوبانک چه نوع پشتیبانیای ارائه میدهد و آیا در صورت بروز مشکل، به راحتی میتوانید با آنها تماس بگیرید.
6- تجربه کاربری: اپلیکیشن یا نسخه تحت وب نئوبانک را بررسی کنید. آیا رابط کاربری ساده و کاربرپسندی دارد؟ آیا به راحتی میتوانید به خدمات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنید؟ تجربه کاربری خوب میتواند تأثیر زیادی بر رضایت شما از نئوبانک داشته باشد.
7- نظرات و بازخوردها: نظرات و بازخوردهای کاربران دیگر را مطالعه کنید. این نظرات میتوانند به شما کمک کنند تا دید بهتری نسبت به کیفیت خدمات و عملکرد نئوبانک داشته باشید.