ضامن یا وثیقه؛ کدام تضمین بانکی به نفع شماست و بانک کدام را ترجیح میدهد؟
مقایسه ضمانت شخصی و وثیقهگذاری؛ انتخاب درست برای گرفتن وام بانکی
وقتی تصمیم میگیریم از بانک وام بگیریم، اصلیترین چالش تأمین تضمین است. بانکها برای اطمینان از بازگشت پولشان، دو گزینه اصلی پیش روی ما میگذارند: یا ضامن معتبر معرفی کنید، یا وثیقه (معمولاً ملک یا سپرده) به رهن بگذارید. انتخاب میان این دو گزینه برخی اوقات برای مهم است. در ادامه این دو نوع تضمین را در “رده” بررسی میکنیم:
مزایای ضمانت شخص
- سهولت نسبی: اگر یک دوست یا فامیل معتمد پیدا کنیم که شرایط کسر از حقوق یا توان مالی را داشته باشد، فرآیند کلی سریعتر از وثیقهگذاری است.
- آزاد ماندن دارایی: مهمترین مزیت این است که سند ملک یا سپرده بانکی ما در رهن بانک نمیرود و میتوانیم از داراییهایمان استفاده کنیم.
- مناسب وامهای کوچک: برای وامهای خرد مانند وام ازدواج یا وامهای ضروری، معمولاً ضامن شخص کافی است و نیاز به درگیر کردن ملک، سپرده یا سایر وثایق نیست.
معایب ضمانت شخص
- بار روانی و اجتماعی: سختترین قسمت ماجرا، فشار اخلاقی است. ما میدانیم در صورت عدم واریز اقساط به هر دلیلی، زندگی ضامن خود را به چالش میکشیم. همچنین، درخواست ضمانت میتواند روابط دوستانه و فامیلی را شکراب کند.
- مسدود شدن اعتبار ضامن: اگر ضامن کارمند باشد، سقف حقوقش برای تضمین کسر میشود و وام گرفتن خودش را تحت تاثیر قرار میدهد.
- ریسک حقوقی برای ضامن: در صورت عدم پرداخت ما، بانک به راحتی میتواند به حسابها یا حقوق ضامن دسترسی پیدا کند. این بزرگترین ترس مردم از ضمانت است.
با سهام عدالت و یارانهتان وام بگیرید+ راهنمای کامل توثیق الکترونیکی دارایی
مزایای وثیقهگذاری
- حفظ حریم خصوصی: در این روش، ما تنها طرف حساب با بانک هستیم. دیگر لازم نیست از کسی خواهش کنیم یا نگران به خطر افتادن زندگی دیگران باشیم.
- مناسب وامهای کلان: برای دریافت وامهای سنگین مانند تسهیلات تولیدی یا خرید مسکن، وثیقه تنها راهکار ممکن است، چون ریسک این وامها بالاتر از آن است و اغلب بانکها وثیقههایی نظیر ملک و … را از متقاضی دریافت میکنند.
- تسریع فرآیند اعتبارسنجی: اگر وثیقه ما از نوع سپرده نقدی باشد، فرآیند تخصیص وام میتواند بسیار سریعتر از بررسی شرایط چند ضامن پیچیده شود.
معایب وثیقهگذاری
- خطر سلب مالکیت: بزرگترین ترس مردم از وثیقه، این است که در صورت ناتوانی در بازپرداخت، بانک بدون نیاز به پیگیری ضامن، دارایی ما را توقیف و به فروش برساند.
- بلوکه شدن دارایی: تا زمانی که آخرین قسط را نپردازیم، سند ملک ما در رهن بانک است. این یعنی ما حق فروش، انتقال یا وثیقه گذاشتن مجدد آن را نداریم.
- هزینههای جانبی: باید هزینه کارشناسی رسمی دادگستری برای ارزیابی ملک، هزینه حقالثبت و تشریفات دفترخانه را بپردازیم که خود هزینهای جداگانه است.
بانک کدام را ترجیح میدهد؟
بانکها وثایقی را ترجیح میدهند که در صورت نکول (عدم بازپرداخت) وامگیرنده، به سرعت، سهولت و با کمترین افت قیمت قابل تبدیل به پول نقد باشند. در ادامه به جدول ذیل توجه کنید:
| معیار | ضمانت (تعهد شخصی) | وثیقه (تعهد مالی) |
|---|---|---|
| میزان امنیت برای بانک | متوسط | عالی و قطعی |
| سرعت نقدشوندگی | پایین | بالا |
| هزینه وصول مطالبات | پایین | بالا |
| میزان پوشش وام | محدود به حقوق و داراییهای ضامن | ارزش وثیقه معمولاً بیشتر از اصل وام است (120 تا 150%) |
پیشنهاد “رده”
به طور خلاصه به شما بگوییم، انتخاب شما باید بر اساس نوع و مبلغ وام باشد:
- اگر وام با مبالغ پایین میخواهید: تا حد امکان از درگیر کردن دارایی خودداری کنید و به دنبال ضامن معتبر باشید. اما حتماً برنامهریزی مالی دقیق داشته باشید تا ضامن خود را به دردسر نیندازید.
- اگر وام بزرگ میخواهید: چارهای جز وثیقهگذاری نیست. در این شرایط، مطمئن شوید که ارزش وثیقه شما منطقی است و از توان بازپرداخت خود 100٪ مطمئن باشید تا کابوس سلب مالکیت به واقعیت نپیوندد.
در نهایت، هم ضامن و هم وثیقه، ابزارهایی برای کاهش ریسک بانک هستند. وظیفه ما بهعنوان وامگیرنده، برنامهریزی برای بازپرداخت و حفظ اعتبار خود و ضامن است.
