رده بورس تشکیل سبد سهام

تشکیل سبد سهام

بورس

همه آنچه باید درباره سبد دارایی و ریزه‌کاری‌هایش بدانید | بورس به زبان ساده

نویسنده: رضا رضایی
20 آبان 1399
تشکیل سبد سهام

نکته: قبل از اینکه سراغ نکته‌های مربوط به تشکیل سبد سهام یا سرمایه‌گذاری برویم، باید به این نکته اشاره کنیم که سبد سرمایه‌گذاری هر کسی می‌تواند نمودی از شخصیت او باشد. به عبارت ساده‌تر، ویژگی‌های شخصیتی افراد می‌تواند باعث شود گزینه‌های متفاوتی برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. بنابراین نکته‌هایی که در ادامه می‌آوریم قوانینی سفت‌وسخت برای همه افراد نیستند، بلکه هر کسی می‌تواند به فراخور میزان ریسک‌پذیری، میزان سرمایه و غیره روش‌ها و استراتژی‌های متفاوتی برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند.

 

سبد سهام یا سبد دارایی چیست؟

به مجموعه‌ای از دارایی‌های مختلف (از زمین و مسکن گرفته تا طلا و انواع اوراق بهادار) سبد دارایی گفته می‌شود. بسیاری از افراد بدون اینکه از این اصطلاح خبر داشته باشند، در همان زندگی روزمره سبد دارایی تشکیل می‌دهند؛ شخصی را تصور کنید که حقوقش را به طلا و ارز تبدیل می‌کند و با ارثی که به دستش رسیده، خانه کوچکی می‌خرد و اجاره می‌دهد. علاوه بر این، بخشی از پس‌اندازش را در یک حساب سپرده بلندمدت گذاشته و سود سپرده بانکی می‌گیرد. این شخص در واقع سبدی از طلا و ارز و مسکن برای خودش درست کرده است.

اما گاهی هم تشکیل سبد دارایی ممکن است با تصمیم و برنامه مشخص باشد. مثلا شخصی بخواهد با مبلغ صد میلیون تومان، یک سبد دارایی تشکیل بدهد. ممکن است این شخص به این شکل عمل کند: ۳۰ میلیون تومان برای سپرده‌گذاری در بانک برای دریافت سود تضمین‌شده، ۲۰ میلیون تومان برای خرید طلا و ۵۰ میلیون‌تومان برای خرید سهام در بازار سرمایه. این شخص هم طبق استراتژی‌های خودش یک سبد دارایی تشکیل داده است.

با این توضیحات، می‌توانید حدس بزنید که منظور از سبد سهام چیست. سبد سهام  (یا همان پورتفولیو یا پرتفوی سهام) به مجموعه‌ای از سهم‌های مختلف گفته می‌شود که شخص در یک دوره مشخص برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده است. مثلا فرض کنید سرمایه‌گذار فرضی ما که قصد دارد ۵۰ میلیون تومان در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند، تصمیمش به این شکل است که پنج سهم بخرد و به هر سهم ۲۰ درصد از سبد (۱۰ میلیون تومان) اختصاص بدهد.

لیست عرضه اولیه های سال 99

 

معرفی انواع سبد سهام

وقتی از انواع سبد سهام حرف می‌زنیم، خیلی از اوقات داریم درمورد میزان ریسک سبد سهام صحبت می‌کنیم. «ریسک» یکی از مهم‌ترین مفاهیم سرمایه‌گذاری است و سرمایه‌گذارانی که به این مفهوم توجه عمیق و دقیق ندارند به احتمال زیاد در بلندمدت دچار آسیب می‌شوند. توضیح مفصل درمورد مفهوم ریسک از حوصله این مطلب خارج است، اما باید بدانیم هنگام تشکیل سبد سهام، متحمل مقداری از ریسک می‌شویم و بهتر است نوع سهامی که انتخاب می‌کنیم متناسب با ریسک‌پذیری خودمان باشد. به‌طور کلی می‌توانیم سبدهای سهامی را به سه دسته تقسیم کنیم:

۱. سبد سهام پرریسک یا تهاجمی

برای این نوع سبد، همان‌طور که از اسمش پیداست، سهامی انتخاب می‌شود که ریسک بالایی دارند و البته انتظار می‌رود سود بالاتری هم داشته باشند. برای مثال، کسب‌وکارها و شرکت‌های نوپا ممکن است در چنین سبدی قرار بگیرند. این نوع شرکت‌ها معمولا در دوران رشدشان قرار دارند و اگر در کارشان موفق باشند، بازدهی بسیار بالایی می‌توانند داشته باشند. یا شرکت‌هایی که به تازگی تحولی معنادار در روند عملیاتی خودشان ایجاد کرده‌اند و اگر طرح‌های جدیدشان با موفقیت همراه باشد، سودآوری‌شان رشد خواهد کرد. چنین سبدی برای افرادی مناسب است که روحیه ریسک‌پذیری دارند و اگر ارزش سبدشان کاهش یابد، این کاهش ارزش را می‌پذیرند و می‌دانند سرمایه‌گذاری پرریسک می‌تواند همراه با زیان باشد.

۲. سبد سهام کم‌ریسک یا تدافعی

شرکت‌هایی که دوران بلوغ‌شان را می‌گذارنند معمولا در چنین سبدهایی قرار می‌گیرند. شرکت‌های بالغ در واقع به شرکت‌های بزرگی گفته می‌شود که سال‌هاست کسب‌وکارشان را طبق روالی پیش‌بینی‌پذیر انجام می‌دهند و سود انتظاری مشخصی دارند. چنین شرکت‌هایی معمولا سود تقسیمی مشخصی هم دارند. یعنی مشخص است که هر سال به ازای هر سهم چه مقدار سود به سهامداران‌شان می‌دهند. قیمت سهام این نوع شرکت‌ها معمولا دستخوش نوسان‌های بازار بورس نیست و حتی ممکن است سرمایه‌گذارانی که خریدار این نوع سهام هستند اصلا توجهی به قیمت روز سهام‌شان نداشته باشند و فقط به دنبال دریافت سود تقسیمی سالانه باشند. چنین سبدی برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیر نیستند و نمی‌خواهند درگیر نوسان‌های بورس باشند. این افراد معمولا کسانی هستند که دوست دارند بخشی از سرمایه‌شان را به شکل سهام نگه دارند و خیال‌شان راحت باشد که حداقل به اندازه سود بانکی سود خواهند کرد.

۳. سبد سهام با ریسک متوسط

بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سبدی ترکیبی داشته باشند یا سراغ سهام شرکت‌هایی بروند که ریسک بالایی نداشته باشند. شرکت‌هایی که در کسب‌وکارشان موفقند و سودآوری تضمین‌شده دارند و در ضمن طرح‌های توسعه‌ای دارند و می‌خواهند کارشان را گسترده‌تر کنند بهترین گزینه‌ها برای چنین سبدهایی به شمار می‌روند. همچنین سهامدار می‌تواند درصد مشخصی از سبد سهامش را به سهام پرریسک اختصاص بدهد و درصدی را هم به شرکت‌هایی که حداقل ریسک را دارند. چنین سبدی ضمن اینکه سودآوری مناسبی می‌تواند داشته باشد، نوسان کمتری هم دارد و می‌تواند در بلندمدت برای سرمایه‌گذار بازدهی بسیار مناسبی خلق کند.

نکته: ممکن است نام انواع دیگری از سبدهای سهامی هم به گوش‌تان بخورد: سبد رشدی، سبد درآمدی، سبد سوداگرانه، سبد دوره‌ای و غیره. اما تقریبا همه این‌ها را می‌شود بر اساس میزان ریسک دسته‌بندی کرد. روی هم رفته باید با مفهوم ریسک بیشتر آشنا شوید و بدانید که با خرید هر سهام متحمل چه میزان ریسک شده‌اید. میزان ریسک سبد را می‌شود دقیق محاسبه کرد و به صورت درصد بیان کرد. اگر می‌خواهید سرمایه‌گذاری حرفه‌ای‌تری داشته باشید باید به‌مرور درباره ریسک بیشتر یاد بگیرید.

 

نکته‌های مهم در چیدمان سبد دارایی

انتخاب دارایی‌های مناسب در بازه‌های زمانی مناسب می‌تواند همراه با بازدهی بسیار شیرینی باشد، اما اگر در زمان بد سراغ بهترین دارایی‌ها بروید، ممکن است دچار زیان شوید. بنابراین چیدمان سبد دارایی باید با تجربه و آگاهی همراه باشد تا سود مناسبی عاید سرمایه‌گذار کند. بیایید ببینیم برای چیدمان سبد دارایی چه نکته‌هایی را باید رعایت کنیم.

متنوع‌سازی دارایی

همواره دارایی‌های متنوع داشته باشید؛ طلا، سپرده بانکی، اوراق با درآمد ثابت، ملک، سهام و غیره. البته لازم نیست همیشه سرمایه‌تان را بین همه انواع دارایی پخش کنید. بلکه باید متناسب با میزان سرمایه و سلیقه خودتان و البته وضعیت روز دارایی‌های مختلف اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. مثلا ممکن است تصور کنید که قیمت مسکن زیادی بالا رفته و احتمالا طی سال‌های آینده دچار رکود خواهد شد. یا اینکه اصلا سرمایه‌تان به حدی نیست که بخواهید در بخش املاک سرمایه‌گذاری کنید. در این صورت بهتر است سراغ انواع دیگری از دارایی بروید.

انتخاب دارایی‌های مناسب در بازه‌های زمانی مناسب می‌تواند همراه با بازدهی بسیار شیرینی باشد، اما اگر در زمان بد سراغ بهترین دارایی‌ها بروید، ممکن است دچار زیان شوید. بنابراین چیدمان سبد دارایی باید با تجربه و آگاهی همراه باشد تا سود مناسبی عاید سرمایه‌گذار کند

توجه به شاخص بورس

برای اینکه بخشی از سرمایه‌تان را وارد بورس کنید، توجه به شاخص بورس ضروری است. اگر شاخص کل بورس نزولی باشد، ورود به بازار بورس و تشکیل سبد سهام انتخاب هوشمندانه‌ای نیست (مگر اینکه فعال حرفه‌ای بازار بورس باشید و بتوانید حتی در شرایط نزول شاخص هم سهم‌های مناسب را تشخیص بدهید و بازدهی خوبی کسب کنید). ولی اگر شاخص کل بورس صعودی باشد، خرید سهام شرکت‌هایی که وضعیت مساعدی دارند به احتمال زیاد با بازدهی بسیار مناسبی همراه خواهد بود.

توزیع مناسب سرمایه و پرهیز از تک‌سهم شدن

منظور از تک‌سهم شدن این است که سرمایه‌گذار همه سرمایه‌اش را به یک سهم خاص اختصاص بدهد و فقط همان یک سهم را در سبد سهامش داشته باشد. چنین روشی بسیار پرخطر است. چون هر ریسکی که متوجه آن یک سهم باشد، کل سرمایه سهامدار را تهدید خواهد کرد. از طرفی اگر سهامدار در انتخاب این یک سهم اشتباهی مرتکب شده باشد (و سهمی را انتخاب کرده باشد که به هر دلیلی دچار افت قیمت شود) کل سرمایه‌اش تحت تاثیر این اشتباه خواهد بود.

برای توزیع مناسب سرمایه در یک سبد سهام بهترین کار این است که درصد مشخصی از سرمایه‌تان را به هر کدام از سهم‌های سبد سهام‌تان تعیین کنید. مثلا ده تا بیست درصد از کل سرمایه‌تان را به هر سهم اختصاص بدهید و نه بیشتر. با این کار ضمن اینکه سبد سهام‌تان متنوع می‌شود، دیگر ریسکی که ممکن است هر کدام از سهم‌ها متحمل شوند، کل سرمایه‌تان را تهدید نخواهد کرد.

شناسایی صنایع مناسب و سهام پربازده هر صنعت

اگر در بورس تازه‌کارید، باید بپذیرید که انتخاب صنعت مناسب و سهم پربازده از هر صنعت کار چندان ساده‌ای نیست. به این دلیل ساده که شما هنوز به وضعیت صنایع مختلف آشنا نیستید و نمی‌دانید عوامل تاثیرگذار هر صنعت چه چیزهایی‌اند.

اما نگران نباشید. اگر می‌خواهید در بازار بورس فعالیت کنید، بهتر است از همین حالا شروع کنید و با صنایع و شرکت‌های مختلف آشنا شوید. برای شروع کار بهتر است سراغ صنعتی بروید که تا حدودی با آن‌ها آشنایی دارید و می‌توانید مطالب مربوط به آن‌ها را بفهمید. (مثلا در رشته مهندسی معدن تحصیل کرده‌اید و با محصولات معدنی آشنایی دارید  و تصمیم می‌گیرید با فرایند سرمایه‌گذاری در این صنعت بیشتر آشنا شوید). سعی کنید تا جایی که می‌شود دانش‌تان را درمورد این صنایع افزایش بدهید و ببینید کدام شرکت‌ها در این صنایع فعالند. در نهایت باید به این نتیجه برسید که این صنعت خاص در چه وضعیتی است؛ آیا دوران رکود را می‌گذراند یا رونق؟ از افزایش نرخ دلار چه تاثیری می‌پذیرد؟ چه ارتباطی با قیمت‌های جهانی دارد؟ چشم‌انداز آینده این صنعت چگونه است؟

بعد از اینکه به پاسخ چنین سوال‌هایی رسیدید، باید تصمیم بگیرید که در این صنعت سرمایه‌گذاری کنید یا نه. اگر پاسخ‌تان مثبت بود، باید به دنبال شرکت‌هایی بگردید که وضعیت عملیاتی مناسبی دارند، قیمت سهم‌شان نسبت به سودی که می‌سازند و فروش سالانه پایین‌تر است و احتمالا طرح توسعه دارند و قرار است طی آینده نزدیک تحولی در آن‌ها رخ بدهد.

نکته: در صنایعی سرمایه‌گذاری کنید که با سازوکارشان آشنایی بیشتری دارید. اگر سهم شرکتی را بخرید که از نحوه فعالیتش اطلاعات کمی دارید، ممکن است باعث شود نتوانید تشخیص بدهید که چه زمانی کسب‌وکار آن شرکت رونق دارد و چه زمانی اوضاعش خراب است.

توجه به بازارهای جهانی

به اقتصاد کلان توجه کنید. همواره اتفاقاتی ممکن است بیفتد که اقتصاد جهانی و اقتصاد کشورها را دستخوش تلاطم کند. مثل شیوع بیماری کرونا که باعث شد شرکت‌های فعال در حوزه گردشگری و حمل‌ونقل مسافر دچار ضرر و زیان جدی شوند. در چنین مواردی از سهام یا دارایی‌هایی که ممکن است اثر منفی بگیرند دوری کنید.

پرهیز از نگاه تعصبی به سهم

بازی طرفداری از استقلال و پرسپولیس که نیست! هنوز هم سهام این ۲ باشگاه به بورس نیامده و بعید هم هست که به این زودی‌ها و این حجم از بدهی سروکله این دو باشگاه در بورس پیدا شود. پس نگاه تعصبی به سهام را همین اول کنار بگذارید. بازار بورس، منطق دارد و نه احساس. در جایی هم که منطق حاکم باشد، اثری از تعصب و طرفداری کورکورانه نیست. پس اگر می‌خواهید در این بازار بمانید، جبران اشتباه یا کنار گذشتن علایق (قوم و قبلیه‌ای، رنگی و بقیه دلبستگی‌ها) را فراموش نکنید.

توجه به تحلیل های سیاسی و اقتصادی

سبدتان را به امان خدا رها نکنید. هر لحظه ممکن است وضعیتی در جامعه یا تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی کلان پیش بیاید که روی دارایی‌تان اثر منفی بگذارد. مثلا کاهش قابل توجه نرخ دلار باعث خواهد شد که سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور کاهش یابد. در چنین مواردی باید حواس‌تان به سبد سهام‌تان باشد و به‌موقع سبدتان را اصلاح کنید.

توزیع مناسب سرمایه و پرهیز از تک سهم شدن

اگر سهمی خریدید و قیمتش کاهش یافت نگران نباشید! بزرگ‌ترین تحلیل‌گرها هم اشتباه می‌کنند و بهترین معامله‌گرها هم ممکن است زیان بدهند. مهم‌ترین نکته این است که دلیل اشتباه‌تان را بفهمید و اشتباه‌‌هایتان را طوری مدیریت کنید که جبران‌پذیر باشند. توزیع سرمایه بین دارایی‌های مختلف یکی از بهترین روش‌ها برای مدیریت همین اشتباه‌هاست.

مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید

ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد

از اینکه نظرتان را با ما در میان می‌گذارید، خوشحالیم

۱ دیدگاه
  1. […] سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌روند. آن‌ها به‌جای تشکیل سبد دارایی از سهام شرکت‌های مختلف، دارایی‌هایشان را در […]

تسهیلات بدون ضامن
×
تسهیلات بدون ضامن و وثیقه
تا 50 میلیون تومان
ویپاد | ترابانک پاسارگاد